آذربایجان غربی از جمله استان‌هایی است که به‌دلیل قرار گرفتن در مرز ایران و ترکیه، فرهنگی متفاوت دارد. در این نقطه از ایران ترکیبی از کردها، آذری‌ها و ترک‌های ترکیه را می‌بینید.

استان آذربایجان غربی و روستای زیبای ماکو هرساله پذیرای مسافران زیادی هستند؛ به‌خصوص اینکه یکی از مهمترین جاده‌های ترانزیتی برای تبادل تجاری در این منطقه قرار دارد. رد پای هرکدام از این فرهنگ‌ها در غذاهای سنتی روستای ماکو دیده می‌شود.

در ادامه قصد داریم شما را با غذاهای سنتی روستای ماکو بیشتر آشنا کنیم؛ غذاهای رنگارنگی که این روزها کمتر از گذشته طبخ می‌شوند.

غذاهای آذربایجان غربی

استان آذربایجان غربی در شمال غربی ایران واقع شده و مرز ایران و ترکیه است. منطقه خوش آب‌وهوای کوهستانی که قدمت آن به پیش از اسلام برمی‌گردد. مردم این استان سفره‌های خود را با آش‌ها و خوراک‌های رنگارنگ پر می‌کنند. در سفر به این استان، تنوع در فرهنگ غذایی را از نزدیک تجربه کنید.

ساج‌ قاورماسی

ساج قاورماسی غذایی بر پایه گوشت است که آن را روی نوعی تابه سنتی به‌نام ساج می‌پزند. ساج را روی آتش می‌گذارند و گوشت گوسفندی را به‌همراه دنبه و روغن حیوانی روی آن تفت می‌دهند.

این غذا بسیار نرم، لطیف و خوشمزه است. بعد از آماده کردن گوشت سس غلیظی که ترکیبی از ماست رقیق و سیر است را روی گوشت ریخته و با نان محلی میل می‌کنند. این غذا چرب بوده و کالری زیادی دارد.

اگر شما اهل کباب و غذاهای گوشتی هستید، در سفر به مشهد سری به شاندیز و طرقبه بزنید و بهترین شیشلیک ایران را بچشید. در مقاله غذاهای محلی مشهد با آن بیشتر آشنا شوید.

اولیک چکمسی

اولیک چکمسی، یکی از غذاهای مجلسی و اعیانی مردم آذربایجان غربی است که با گوشت قرمه گوسفندی درست می‌شود. اولیک چکمسی نام نوعی سبزی محلی است که برای مزه‌دار کردن گوشت در این غذا استفاده می‌شود.

ابتدا گوشت را به‌صورت قرمه در تابه گودی تفت می‌دهند، سپس سبزی اولیک چکمسی را اضافه می‌کنند. در آخر گوشت و سبزی را لابه‌لای پلو دم می‌کنند. عطر این غذا شما را به خوردن آن ترغیب می‌کند، در سفر به این استان به‌هیچ وجه از خیر آن نگذرید.

تخم‌مرغ سیب‌زمینی

بیشتر غذاهای آذربایجان با گوشت درست می‌شوند، اما غذاهای ساده هم در بین مردم ارومیه و ماکو طرفدار دارند. برای درست کردن این غذا، اول سیب‌زمینی را تنوری می‌کنند، سپس آن را با کره محلی روی نان می‌گذارند.

تخم‌مرغ را جداگانه می‌پزند و به ساندویچ اضافه می‌کنند. در آخر ساندویچ را دوباره تنوری می‌کنند تا برشته و دودی شود. این غذا در بیشتر شهرهای این استان، کنار خیابان به‌فروش می‌رسد.

برای آشنایی با غذاهای لذیذ و متفاوت مردم خونگرم کردستان، حتما مقاله غذاهای محلی سقز را بخوانید.

نون ماهی ماکو

نون ماهی ماکو نان محلی و شیرین ماکو است که برخلاف نامش، در آن از ماهی استفاده نمی‌شود. این نان برای شب‌های ماه مبارک رمضان به‌عنوان نذری درست می‌شود و در بین همسایه‌ها و آشنایان پخش می‌شود.

برای تهیه این نان، ابتدا نوعی خمیر نرم و لطیف را از ترکیب تخم‌مرغ، شیر، پودر خمیر مایه فوری، کمی روغن و آرد درست می‌کنند. داخل خمیر را با پودر قند، دارچین، گردو سابیده و پودر گل‌محمدی پر می‌کنند.

خمیر را در اندازه‌های کوچک برداشته و به‌شکل شیرینی‌های کوچک فرم می‌دهند. در آخر نان ماهی را داخل سینی چیده و داخل فر قرار می‌دهند.

اگر به نان‌های سنتی و محلی علاقه دارید، می‌توانید به مقاله غذاهای محلی یاسوج بروید و با نان بلوط این منطقه آشنا شوید.

آش کله‌جوش ماکو

کله‌جوش یا کال‌جوش یکی از غذاهای قدیمی ایران است که هنوز هم در بیشتر شهرهای ایران انواع مختلفی از آن را می‌پزند. در بیشتر شهرها ترکیبات اصلی کله‌جوش شبیه به هم هستند. کشک، گردو، پیاز، نعنا و روغن محلی را برای تهیه این غذا استفاده می‌کنند.

آش کله‌جوش ارومیه بسیار متفاوت درست می‌شود. سبزی محلی به‌نام آق پنجر را در فصل بهار از دامنه کوهستان می‌چینند و در آش کله‌جوش می‌ریزند. ابتدا سبزی را به‌مدت 3 تا 4 ساعت خوب می‌پزند، سپس پیاز سرخ‌شده و بلغور را به‌همراه مقداری آب به سبزی اضافه می‌کنند.

در آخر نخود پخته‌شده و آب قلم را داخل آش می‌ریزند. بعد از اینکه آش کاملا جا افتاد آن را با کشک و سیر داغ تزئین می‌کنند.

برای آشنایی با روش پخت کال‌جوش همدانی‌ها، مقاله طرز تهیه غذاهای محلی همدان را از دست ندهید.

آش ماست ماکو

حتما تابه‌حال آش دوغ اردبیلی‌ها را امتحان کردید. آش ماست هم در استان آذربایجان غربی به‌همان اندازه پرطرفدار و خوشمزه است. برای پخت این آش، ابتدا لپه و برنج را خوب می‌پزند.

سبزی آش شامل جعفری و تره را به لپه و برنج اضافه می‌کنند. بعد از جا افتادن آش، ادویه و نمک ریخته و گوشت‌ چرخ‌کرده را به‌صورت کوفته ریزه، داخل این آش لذیذ اضافه می‌کنند.

10 دقیقه آخر، ماست چکیده ترش یا ماست شیرین را داخل آش ریخته و خوب هم می‌زنند تا ماست نبُرد. آش ماست را به‌همراه نعنا داغ و پیاز داغ سرو می‌کنند.

اگر طرفدار پروپاقرص آش هستید، باید بدانید که استان گیلان مهد انواع آن است. به مقاله غذاهای محلی لاهیجان سر بزنید و با انها بیشتر آشنا شوید.

غذای چهمه

غذای چهمه یا چِکمه یکی از خوراک‌های اصیل و قدیمی استان آذربایجان غربی است. مردم ارومیه و ماکو مهارت خاصی در تهیه این غذا دارند. پیشنهاد می‌کنیم آن را از دست مردم عشایر این منطقه بچشید.

اَوَلیح نوعی سبزی محلی منطقه ماکو است که در این خوراک استفاده می‌شود. بلغور گندم را در آب خیس کرده، سپس آن را می‌پزند. گوشت گوسفندی درجه یک را با روغن دنبه به‌صورت قرمه درست می‌کنند.

در آخر بلغور را به گوشت اضافه کرده و کمی تفت می‌دهند. سبزی اولیح هم عطر فوق‌العاده‌ای به این خوراک سنتی می‌دهد، این غذا بسیار مقوی بوده و با نان محلی سرو می‌شود.

غذای محلی خوی

شهرستان خوی یکی از قدیمی‌ترین مراکز تمدن در شمال غرب ایران و استان آذربایجان غربی است. خوی قدمتی 7 هزار ساله دارد و در مسیر جاده ابریشم شاهد فراز و نشیب‌های تاریخی بوده ‌است.

اگر در سفر به استان آذربایجان غربی، گذرتان به شهرستان خوی رسید، از غذاهای محلی آن به‌هیچ وجه نگذرید.

گوزلمه

گوزلمه در زبان ترکی به معنای “منتظر نباش” یا “صبر نکن” است. درست کردن این غذا بسیار سریع و راحت است و به‌همین دلیل این نام را روی آن گذاشتند. این غذا را به‌عنوان صبحانه یا شام سبک در کافه‌ها و رستوران‌های سنتی شهرستان خوی پیدا می‌کنید.

سیر خردشده را داخل روغن محلی تفت داده، سپس زردچوبه و فلفل را به آن اضافه می‌کنند. تخم‌مرغ را روی سیر و ادویه ریخته و خوب هم‌ می‌زنند.

ماست چکیده را با آب رقیق کرده و روی حرارت گرم می‌کنند. در آخر ماست را به مخلوط سیر و تخم‌مرغ اضافه کرده و خوب هم‌ می‌زنند تا ماست گلوله گلوله نشود.

گوزلمه را در کاسه سرو کرده و موقع خوردن، داخل آن نان خشک تیلیت می‌کنند.

استان مازندران تنوع عجیبی در غذاهای سریع و راحت دارد، پیشنهاد می‌کنیم سری به مقاله غذاهای محلی مازندران بزنید.

گیزاتما

یکی دیگر از غذاهای سریع و خوشمزه استان اذربایجان غربی که بادمجان، کدو، سیر، گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی در آن می‌ریزند، گیزاتما است. کدبانوهای خوش‌سلیقه خوی و ارومیه برای تنوع، در آن از لوبیا سبز و هویج هم استفاده می‌کنند.

برای تهیه این غذا تمام سبزیجات را جداگانه تفت می‌دهند، سپس سس غلیظی از گوجه‌فرنگی رنده‌شده و سیر درست می‌کنند. همه سبزیجات سرخ‌شده را داخل سس غوطه‌ور می‌کنند و آن را با نان میل می‌کنند.

درست کردن این غذا به‌عنوان یک ناهار سبک یا شام ساده کار سختی نیست. آذربایجانی‌ها برای رنگ بهتر، کمی رب گوجه هم در آن می‌ریزند.

شما می‌توانید موقع درست کردن از رب گوجه‌فرنگی تبرک استفاده کنید، محصولی باکیفیت و استاندارد که غذای شما را خوش‌رنگ و لذیذ می‌کند.

کلام آخر

آذربایجان غربی یکی از استان‌های زیبا و پربازدید کشورمان است که در نزدیکی مرز ترکیه قرار دارد. مردم ترک و کرد زبان در این استان در کنار هم زندگی می‌کنند و روی دیگری از فرهنگ و سنت را به رخ می‌کشند.

غذاهای سنتی و محلی آذربایجان غربی، ارومیه، خوی و روستای ماکو زبانزد خاص و عام هستند. در این مقاله سعی کردیم شما را با فرهنگ غذایی این منطقه بیشتر آشنا کنیم.

سوالات متداول:

اولیک چکمسی غذای محلی کدام استان است؟

اولیک چکمسی نام نوعی سبزی محلی است که در استان آذربایجان غربی آن را با گوشت قرمه گوسفندی و پلو درست می‌کنند.

آش کله‌جوش ماکو چه فرقی با کال‌جوش دارد؟

آش کله‌جوش از ترکیب سبزی آق پنجر، پیاز، بلغور، نخود و آب قلم درست می‌شود. کال‌جوش در بیشتر شهرها ترکیبی از کشک ساییده، پیاز، نعنا داغ و گردو است.

غذای چهمه چیست؟

یکی از خوراک‌های اصیل و قدیمی ارومیه و خوی بوده که از ترکیب گوشت قرمه گوسفندی، بلغور گندم و سبزی محلی اَوَلیح درست می‌شود.