50 درصد خانم‌ها در دوران بارداری مبتلا به کمخونی خفیف هستند که تهدید جدی برای سلامت مادر و جنین محسوب نمی‌شود. کمخونی خفیف در دوران بارداری امری طبیعی است. کم خونی شدید در صورت بروز اگر درمان نشود می‌تواند باعث زایمان زودرس، کم بودن وزن نوزاد هنگام تولد، نارسایی جنین و عفونت پس از زایمان شود.
خون حاوی نوعی پروتئین به نام هموگلوبین است. هموگلوبین دارای آهن است که برای رشد جنین ضروری است. در دوران بارداری خون مادر به‌طور طبیعی افزایش می‌یابد، در نتیجه به آهن بیشتری نیاز دارد. بدن مادر نیاز به ذخیره کافی آهن دارد تا بتواند هموگلوبین بیشتری تولید کند. نیاز به آهن به‌خصوص در سه ماهه دوم و سوم رشد جنین افزایش می‌یابد. هموگلوبین پایین در بارداری نوعی کمخونی است.
علائم کمخونی در بارداری چیست؟
کمخونی در دوران بارداری ممکن است علائم خاصی نداشته باشد. بسیاری از خانم‌های باردار، بدون اینکه متوجه کمخونی شوند این دوران را پشت سر می‌گذارند. انجام آزمایشات قبل و حین بارداری لازم است تا هرچه زودتر برای درمان کمخونی در بارداری اقدام شود.
علائم شایع کمخونی در بارداری ضعف، خستگی، افسردگی، کاهش اشتها، کاهش تمرکز، ضعف عضلات، افزایش ضربان قلب، بی حوصلگی، حالت تهوع و تنگی نفس است.
انواع کمخونی در دوران بارداری
کمخونی در این دوران ممکن است ناشی از کمبود آهن، فولات یا ویتامین ب 12 باشد.
کمخونی فقر آهن زمانی است که بدن، آهن کافی برای ساخت هموگلوبین ندارد. هموگلوبین وظیفه رساندن اکسیژن از ریه به بافت‌های مختلف را برعهده دارد. کمبود آهن، مادر و جنین را با کمبود اکسیژن مواجه می‌کند.
کمخونی فقر فولات ناشی از کمبود فولیک اسید است. معمولا به خانم‌ها توصیه میشود قبل از بارداری، مکمل فولیک اسید و غذاهای حاوی این ویتامین را دریافت کنند.
کمبود ویتامین ب 12 نیز باعث نوعی از کمخونی میشود که در آن بدن فرد با کمبود سلول خونی مواجه میشود. این نوع کمخونی خطرناک است. نقص در لوله‌های عصبی جنین یا زایمان زودرس از جمله عوارض کمخونی در بارداری بروی جنین است.
عوارض کمخونی در بارداری
کمخونی شدید در دوران بارداری اگر درمان نشود، عوارض جدی برای مادر و جنین به‌دنبال دارد.
احتمال سقط جنین، کمبود وزن نوزاد هنگام تولد، زایمان زودرس، نقص مادرزادی در مغز یا ستون فقرات جنین، کمخونی نوزاد و افسردگی پس از زایمان از جمله عوارض عدم درمان کمخونی است.
عوامل خطر کمخونی در دوران بارداری
با علل ایجاد کمخونی در دوران بارداری آشنا شدید، با این حال توجه داشته باشید که برخی عوامل ممکن است خطر این نوع کمخونی را افزایش دهد.
1-داشتن زمینه کمخونی پیش از بارداری
2-مصرف کم آهن در دوران بارداری
3-قاعدگی‌های شدید پیش از بارداری
4-بارداری در سنین پایین
5-چند بارداری با فاصله زمانی کم
6-بارداری چندقلویی
درمان کمخونی در بارداری
برای تشخیص و اقدام برای درمان کمخونی بهتر است پیش از بارداری آزمایش دهید. کمخونی ناشی از مواد مغذی را با تغییر در رژیم غذایی و مصرف مکمل می‌توان درمان کرد. اگر بدون برنامه‌ریزی باردار و در سه ماهه اول دچار کمخونی شدید شوید، از مصرف خودسرانه مکمل آهن خودداری و حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
خانم‌ها در دوران بارداری 2 تا 3 برابر بیشتر به آهن و 10 تا 20 برابر بیشتر از یک فرد عادی به فولات نیاز دارند. به‌همین دلیل است که پزشکان توصیه میکنند مصرف مکمل‌های دارویی از سه ماه پیش از بارداری در پیشگیری از ابتلا به کمخونی موثر است.
آزمایشات غربالگری برای کم خونی در بارداری معمولا یک بار پیش از بارداری انجام میشود. معمولا آزمایش کمخونی در هفته 28 بارداری تکرار میشود. در صورت تشخیص کمخونی در ماه هفتم بارداری حتما با پزشک مشورت کنید.
درمان کمخونی در بارداری با تغذیه
تغذیه در دوران بارداری اهمیت ویژه‌ای دارد. تغذیه مناسب مهمترین عامل پیشگیری از کمخونی در دوران بارداری است. برای جلوگیری از افزایش وزن در این دوران سعی کنید غذاهای چرب و شیرین را حذف و غذاهای مغذی را جایگزین کنید. در ادامه با غذاهای حاوی آهن آشنا شوید:
1-گوشت قرمز، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ
2-سبزیجات تیره مثل کلم بروکلی، اسفناج، کلم پیچ
3-غلات کامل، جو دو. سر و نان‌های سبوس‌دار
4-آجیل و دانه‌هایی مثل پسته، بادام، فندق، تخم کتان و دانه چیا
اگر می‌خواهید بدانید، چه میوههایی برای کمخونی در بارداری مفید است باید گفت ویتامین سی موجب جذب آن در بدن میشود. از مصرف مرکبات و سبزیجات سرشار از ویتامین سی غافل نشوید.
کلام آخر
کمخونی در دوران بارداری معمولا شایع است، اما اگر به‌موقع درمان نشود می‌تواند مشکلات جدی برای مادر و جنین داشته باشد.
تغذیه سالم و مصرف مکمل‌های دارویی زیر نظر پزشک متخصص پیش از بارداری، می‌تواند از بروز کمخونی پیشگیری کند.
از مصرف خودسرانه مکمل‌ها در بارداری بپرهیزید، چرا‌که ممکن است موجب آسیب به جنین شود.
سوالات متداول:
آیا کمخونی مانع بارداری میشود؟
خیر. کمخونی در صورتی که پیش از بارداری تشخیص و درمان شود، مشکلی برای بارداری پیش نمیآورد.
علایم کمخونی در بارداری چیست؟
ضعف، خستگی، افسردگی، کاهش اشتها، کاهش تمرکز، ضعف عضلات، افزایش ضربان قلب، بی حوصلگی، حالت تهوع و تنگی نفس.
چه میوههایی برای کمخونی در بارداری مفید است؟
مرکبات و سبزیجات حاوی ویتامین سی به جذب آهن کمک میکنند.
شبکه های اجتماعی