خانواده‌های ایرانی هرساله در اسفندماه خصوصاً در اواخر اسفند و نزدیک به سال نوی شمسی، شروع به تمیزکردن خانه و وسایل خانه و اصطلاحاً خانهتکانی می‌کنند. از گذشته دور تاکنون ایرانیان اعتقاد داشتند که با آمدن سال نوی شمسی که مصادف با آغاز بهار و جان گرفتن طبیعت است، غبار یک‌ساله را از خانه خود دور کنند و با خانه‌ای تمیز به استقبال بهار و عید نوروز بروند. این سنت ایرانی که قدمت آن به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد، همیشه جزو مشغله فکری خانم‌های خانه‌دار در اسفندماه و شب عید است. برای خانهتکانی همیشه این سؤالات وجود دارد که خانهتکانی را از کجا شروع کنیم؟ کجاها را تمیز کنیم؟ جای چه چیزهایی را تغییر دهیم؟ چه چیزهایی را بشوییم؟ و چه چیزهایی را دور بریزیم؟
ما در این مقاله از مجله تبرک تلاش می‌کنیم فوت‌وفن خانهتکانی شب عید را به شما آموزش دهیم تا با به‌کارگیری این فوت‌وفن‌ها بتوانید به‌راحتی و به‌سرعت خانهتکانی کنید و به استقبال عید نوروز بروید. اگر هنوز نمی‌دانید که برای خانهتکانی شب عید چه‌کنید و از کجا شروع کنید، با ما همراه باشید.
خانهتکانی را از کجا شروع کنیم؟
برای شروع خانهتکانی خوب است که ابتدا همه فرش‌ها و موکتهای خانه را جمع کنید و با یک قالیشویی تماس بگیرید تا با مراجعه به در منزل شما، فرش و موکتهای شما را برای شستشو ببرند. دقت کنید که در قدیم رسم بود که اهل خانه خودشان فرش و موکتها را در حیاط خانه‌ها و یا در کوچه می‌شستند؛ اما امروزه به دو دلیل این کار شدنی نیست و توصیه نمیشود: اول به این دلیل که خانههای امروزی آپارتمانی هستند و دیگر امکان استفاده از حیاط و مشاعات ساختمان امکانپذیر نیست؛ دلیل دوم هم این است که باتوجهبه کمبود آب و معضلات زیستمحیطی ناشی از آن از آب شیرین و آشامیدنی برای شستن فرش و موکتها استفاده نشود، بهتر است. قالیشویی‌ها با استفاده از آب چاه که این کار را برای شما انجام می‌دهند.
سعی کنید طوری زمان‌بندی کنید که کار خانهتکانی منزلتان پیش از شسته شدن و برگشتن فرش و موکت‌هایتان از قالیشویی تمام شود تا فرش و موکتها را در کف خانه تمیز شده پهن کنید.
از سنت‌های شب عید دیگری که از قدیم تاکنون رعایت می‌شود، غذای شب عید است. یکی از غذاهای مرسوم برای شب عید سبزی پلو با ماهی است. شما می‌توانید با مطالعه مقاله طرز تهیه سبزی پلو با ماهی شکم پر را که یکی از بهترین و خوشمزه‌ترین غذاهای مرسوم در شب عید است را یاد بگیرید و امسال برای شب عید تهیه کنید.
کجاها را تمیز کنیم؟
این خیلی مهم است که کار خانهتکانی را با تمیزکردن کجاهای منزلتان شروع کنید. یعنی لازم است برای تمیزکاری یک مبدأ و یک مقصد نهایی بگذارید. در این میان هم از قبل برنامه‌ریزی کنید که کدام نقاط از منزل باید تمیز شوند.
مرحله اول اتاق‌ها و کمد دیواری‌ها
تمیزکاری و خانهتکانی شب عید را خوب است که از اتاق‌ها شروع کنید؛ زیرا اتاق‌ها در گوشه منزل هستند و محل رفت‌وآمد نیستند. وقتی اتاق‌ها تمیز شدند با بستن در آنها دیگر تا وقتی تمام خانه را تمیز کردید، نیازی به مراجعه به اتاق‌ها ندارید.
در اتاق‌ها نیز اول با خالی‌کردن کمد دیواری‌ها، داخل آنها را تمیز کنید و وسایل داخل آنها را پس از تمیزکاری و شستشو در داخل کمد دیواری‌ها بچینید و درشان را ببندید. به این نکته توجه داشته باشید که حتماً وسایل و لباس‌هایی را که نیاز ندارید یا از کار افتاده‌اند، دور بریزید. کف کمد دیواری‌ها را حتماً با جاروبرقی و دستمال تمیز کنید.
پس از تمیزکردن کمد دیواری‌ها، حتماً با یک دستمال آغشته به شوینده در کمدها را بشویید و بعد با یک دستمال خشک، در کمد دیواری‌ها را تمیز و خشک کنید.
دیوار اتاق‌خواب‌ها را نیز با دستمال آغشته به شوینده و یک دستمال خشک تمیز کنید. ملحفه‌ها، روبالشی‌ها، روکش رختخواب و تشک‌ها را حتماً جدا کنید تا در ماشین لباسشویی بیندازید و بشویید. کشوهای دراور و پاتختی را خالی کنید و داخل کشوها را تمیز کنید. پس از تمیزکردن کشوها، وسایل و لباس‌های داخلشان را دوباره چک کنید، دور ریختنی‌ها را دور بریزید و باقی را دوباره با نظم و ترتیب داخل کشوها بچینید.
اگر اتاقتان پنجره و پرده دارد، پرده‌ها را باز کنید و در ماشین لباسشویی بیندازید تا شسته شوند. سپس چهارچوب پنجره و شیشه‌های آن را با آب، مواد شوینده و دستمال به‌خوبی تمیز کنید. کف اتاق‌خواب‌ها را حتماً با آب و مواد شوینده و تی، به طور کامل شسته و تی بکشید.
اگر دوست داشتید برای عید امسال خودتان شیرینی درست کنید، توصیه ما این است که حتماً مقاله طرز تهیه شیرینی مشهدی را مطالعه کنید.
مرحله دوم آشپزخانه و کابینت‌ها
حالا نوبت به آشپزخانه رسیده است. برای شروع خوب است اول وسایل و ظروف داخل کابینت‌ها را خارج کنید. داخل کابینت‌ها را به علت چربی ناشی از پختوپز در طی سال حتماً با مواد شوینده‌ای که چربی را پاک می‌کنند، تمیز کنید. پس از اینکه داخل کابینت‌ها را به‌خوبی تمیز کردید، وسایل داخل آنها از جمله جاادویه‌ای‌ها و ظروف مختلف را تمیز کنید. حتی‌الامکان آن‌هایی را که می‌توانید بشویید و باقی را با دستمال آغشته به شوینده و دستمال خشک تمیز کنید. پس از تمیزکردن وسایل و ظروف داخل کابینت‌ها، آنها را داخل کابینت‌ها با نظم و ترتیب مطابق سلیقه خودتان بچینید.
حالا بالا، رو و زیر کابینت‌ها را با مواد شوینده چربی‌زدا بشویید و تمیز کنید. روی اجاق‌گاز، یخچال، ماشین ظرف‌شویی و ماشین لباسشویی، فر و ماکروفر و … را نیز به‌دقت تمیز کنید. کف آشپزخانه را با آب و مواد شوینده بشویید و تی بکشید. از نقاط بسیار مهم آشپزخانه، هود و هواکش آشپزخانه است. در این نقاط میزان زیادی چربی و دوده حاصل از پختوپز در طی سال جمع شده است. با بازکردن هود و خارج کردن فیلتر آن هود را به‌دقت چربی‌زدایی کنید و فیلتری نو جایگزین فیلتر قبلی کنید. اگر هواکش نیز دارید، تمام درزها و پره‌های هواکش را نیز به طور کامل چربی‌زدایی کنید.
مرحله سوم اتاق پذیرایی
حالا نوبت به اتاق پذیرایی رسیده است. ابتدا اگر اتاق پذیرایی پنجره دارد، پرده‌های پنجره‌ها را بازکنید و برای شستشو در ماشین لباسشویی بیندازید. سپس چهارچوب و شیشه‌های پنجره‌ها را با آب، مواد شوینده و دستمال به‌دقت تمیز کنید. حالا دیوارها و ستون‌های پذیرایی را تمیز کنید. مبلمان را جابه‌جا کنید و ویترین و وسایل تزیینی را به‌دقت تمیز کنید. کف پذیرایی را نیز با آب، مواد شوینده و تی، خوب تمیز کنید. مبلمان را پس از تمیزکردن به اتاق پذیرایی بازگردانید و اگر دوست داشتید طبق سلیقه خودتان طرز چینش مبلمان را تغییر دهید. دقت داشته باشید اگر مبلمان شما نیاز به شستشو داشته باشند، برخی قالیشویی‌ها این کار را برای شما در محل انجام می‌دهند.
از غذاهایی که برای ایرانیان مرسوم خصوصاً در ناحیه خراسان در شب عید نوروز به‌عنوان غذای شب عید تهیه و طبخ می‌کنند، رشته پلو است. امسال اگر می‌خواهید یک غذای متفاوت برای شب عید تهیه و طبخ کنید، توصیه ما این است که با مطالعه مقاله طرز تهیه رشته پلو، این غذای خوشمزه را تهیه و بر سر سفره شب عید خود و خانواده‌تان قرار دهید.
مرحله چهارم حمام و سرویس بهداشتی
اگرچه ممکن است در طی سال هر ماه یا هر هفته حمام و سرویس بهداشتی خانه خود را بشویید، اما لازم است برای خانهتکانی شب عید با شوینده‌های جرم‌گیر مناسب و ضدعفونی‌کننده‌ها به سراغ حمام و سرویس بهداشتی بروید. در سرویس بهداشتی حتماً سیفون را با شوینده‌های جرم‌گیر قوی بشویید و جرم‌زدایی کنید. روشویی و سنگ توالت نیز حتماً باید با جرم‌گیر قوی تمیز شوند. لوله چاه فاضلاب را نیز حتماً تمیزکننده مجرای فاضلاب بریزید.
در حمام نیز دقت کنید دوش، جاصابونی و کمد لوازم بهداشتی را خوب شسته و جرم‌زدایی کنید. رخت‌کن حمام را نیز پس از شستن مرتب کنید.
خوب است سرامیک‌های حمام و سرویس بهداشتی را نیز با جرم‌گیر بشویید تا کامل جرم‌زدایی شوند.
مرحله پنجم هال و راهروی ورود و خروج خانه
هال و راهروی ورود و خروج منزل شما یکی از جاهایی است که علی‌رغم تمیزکاری‌های روزانه و هفتگی در طی سال، بازم نیاز به یک تمیزکاری اساسی برای خانهتکانی شب عید دارند. هال خانه اغلب چون محلی است که اعضای خانواده زمان بیشتری از روز را برای غذا خوردن، تلویزیون دیدن، دور هم نشستن و… در آن سپری می‌کنند، نیاز به صرف وقت و دقت بیشتری برای خانهتکانی دارد. اگر هال منزل شما پنجره دارد، ابتدا پرده‌های پنجره را باز کنید و برای شستشو در ماشین لباسشویی بیندازید و سپس با آب، دستمال و شوینده چهارچوب و شیشه‌های پنجره را تمیز کنید.
حالا نوبت تلویزیون و میز تلویزیون است. پس از تمیزکردن تلویزیون و میز تلویزیون، میز و صندلی ناهارخوری و مبل‌های نشیمن را جابه‌جا کنید و بادقت تمیز کنید. دیوارهای هال را با دستمال آغشته به مواد شوینده تمیز کنید و با یک دستمال خشک آن را خشک کنید. کف هال را نیز با آب، مواد شوینده و تی به‌دقت تمیز کنید و بعد میز و صندلی ناهارخوری و مبل‌ها را به سلیقه خودتان دوباره بچینید.
در راهروی ورود و خروج منزل وسایلی مثل جاکفشی و جالباسی قرار دارد که باید به‌دقت تمیز شوند.
به نظر می‌رسد کار خانهتکانی شما تمام شده است. دقت داشته باشید که این پنج فوت‌وفن خانهتکانی شب عید، اگر به ترتیب و بادقت انجام شود، می‌تواند زمان و انرژی کمتری از شما بگیرید.
کلام آخر
خانهتکانی شب عید از سنت‌های دیرینه و باستانی ایران است که هر سال با آمدن ماه اسفند و خصوصاً در اواخر این ماه توسط مردم ایران انجام می‌شود. از گذشته رسم بر این بوده است که برای استقبال از سال نوی شمسی و آغاز فصل بهار غبار یک‌ساله از خانه‌ها زدوده و جشن آغاز سال و عید نوروز را در خانه‌ای تمیز برگزار کنند. ما در این مقاله از مجله تبرک، فوت‌وفن خانهتکانی شب عید را در ۵ مرحله به شما ارائه کردیم. امیدواریم که بهره کافی را برده و با به‌کارگیری این فوت‌وفن خانهتکانی شب عید در خانه تمیز خود به استقبال عید نوروز بروید.
سؤالات متداول:
قدمت سنت خانهتکانی شب عید در ایران به چه زمانی بازمیگردد؟
قدمت این سنت ایرانی به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد.
چرا امروزه توصیه نمیشود فرش و موکتهای خانه را خودمان در حیاط یا کوچه بشوییم؟
اول به این دلیل که خانههای امروزی آپارتمانی هستند و دیگر امکان استفاده از حیاط و مشاعات ساختمان امکانپذیر نیست؛ دلیل دوم هم این است که باتوجهبه کمبود آب و معضلات زیستمحیطی ناشی از آن، از آب شیرین و آشامیدنی برای شستن فرش و موکتها استفاده نشود، بهتر است.
چرا هود و هواکش آشپزخانه از نقاط بسیار مهم برای تمیزکردن است؟
زیرا، در این نقاط میزان زیادی چربی و دوده حاصل از پختوپز در طی سال جمع شده است.
شبکه های اجتماعی