از لاغری رنج می‌برید و هرکاری میکنید نمی‌توانید وزن اضافه کنید؟ سویق برنج بخورید! ورزشکارید و برای مثال بدنسازی کار میکنید و نیاز به مکمل و غذاهای پرقوت برای رشد خوب بدن دارید؟ سویق برنج بخورید! می‌خواهید پوستی زیبا داشته باشید؟ سویق برنج بخورید! بدن‌تان در اثر بیماری ضعیف شده و مدام احساس ضعف و بی‌حالی دارید؟ انرژی لازم برای کارهای روزانه خود را ندارید؟ سویق برنج بخورید! سرما خورده‌اید و تب دارید؟ سویق برنج بخورید! طبع و مزاج‌تان از بلغم زیاد یا سودا است و کیسه صفرایتان مشکل دارد؟ سویق برنج بخورید! معده و روده ضعیف و بیمار دارید و از مشکلات دلپیچه و اسهال رنج می‌برید؟ سویق برنج بخورید! باردار هستید و نیاز به انرژی بیشتر دارید؟ سویق برنج بخورید! حتی اگر کودکی دارید که نیاز به غذای مقوی و سالم برای جان گرفتن دارد؟ سویق برنج درست کنید و به او بخورانید!
شاید بگویید که سرمان درد گرفت! اصلا این سویق برنج چی هست؟ باید بگوییم سویق یکی از ساده‌ترین خوراکی‌هایی است که فکرش را میکنید. از طرف دیگر، یکی از پرخاصیت‌ترین مواد غذایی است که فکرش را هم نمی‌کنید! تا جایی که مزایای بالا، تنها بخشی از خاصیت‌های این ماده غذایی بود که اشاره کردیم.
پس با ما همراه باشید تا اولا اگر سویق برنج را نمی‌شناسید با هم ببینیم سویق برنج چیست؟ و ثانیا طرز تهیه سویق برنج خانگی ساده را با هم مرور کنیم.
سویق برنج چیست؟
سویق اصلا خوراکی عجیب و غریبی نیست. به زبان ساده باید گفت که سویق، آردی تفت داده شده است. شبیه به آردی که برای حلوا تفت داده شده است! راستی این وسط یک پرانتز باز کنیم و پیشنهاد بدهیم اگر از حلواهای متنوع خوشتان می‌آید، طرز تهیه حلوا تافی عربی را مطالعه کنید. یک حلوای خوشمزه از کشور امارات (نقل دبی).
حالا به بحث سویق برگردیم. سویق (یا صویق) از نظر لغوی، کلمه‌ای عربی است. این خوراکی البته عربی نیست و معادل ایرانی هم داشته است که در ایران باستان به آن «پَست / پِست» می‌گفته‌اند. در ایران باستان، دانههای غلات و حتی هسته برخی از میوه‌ها را تفت می‌داده و از آن‌ها سویق درست می‌کرده‌اند. سویق نه‌تنها خوراکی خوشمزه و مفیدی بوده، بلکه یک روش برای نگهداری طولانی‌تر و استفاده از خواص خوراکی‌ها نیز به شمار می‌آمده است.
البته در غذاها و طب اسلامی، وقتی صحبت از سویق میشود، اکثرا منظور سویق گندم یا خود گندم است، اما نباید سویق مورد بحث ما را با گندم اشتباه بگیرید. زیرا منظور ما از سویق، کلمه عام سویق است که انواع مختلف دارد.
ضمنا اگر با توصیفاتی که از سویق کردیم، احیانا یاد قاووت (یا قوّتو) افتادید، باید بگوییم که جای دوری نرفته‌اید؛ اما باز هم سویق کمی متفاوت است. این دو خوراکی که هر دویشان هم بسیار خوب و مفید هستند، تفاوت‌هایی با همدیگر دارند. اما خیلی‌ها آن‌ها را با همدیگر اشتباه می‌گیرند. مهم‌ترین تفاوت‌های سویق با قاووت در این دو مساله است:
- قاووت یا قوّتو تفت داده نمی‌شود و به صورت خام درست میشود و مصرف می‌گردد؛ درحالی که سویق خام نیست.
- قاووت‌ها و قوّتوها همگی از طعم‌دهنده‌هایی جنبی، اعم از قند و شکر و یا هل برخوردار هستند؛ اما سویق ماده‌ای کاملا خالص است و هیچ افزودنی نمی‌پذیرد.
با این تفاصیل، فکر می‌کنیم دیگر وقتش باشد که سراغ تهیه سویق برویم. البته سویق را به صورت آماده هم میتوانید از خیلی از عطاری‌ها و فروشگاه‌های مواد غذایی تهیه کنید. اما قطعا با ما هم‌نظرید که محصول خانگی هر خوراکی، سالم‌تر و خوشمزه‌تر خواهد بود.
دستور تهیه سویق برنج خانگی
طرز تهیه سویق برنج از مراحل ساده‌ای برخوردار است؛ کافی است که دقت کنید و تمام دستور تهیه را با حوصله انجام بدهید. ضمنا این خوراکی کلا به برنج نیاز دارد و شرح مواد اولیه‌ای خاصی برایش نداریم. همچنین نمی‌توان گفت که چقدر برنج استفاده کنید؛ زیرا به میزان دلخواه استفاده شما از سویق برمی‌گردد. اما پیشنهاد ما این است که با توجه به سادگی درست کردن سویق برنج، ابتدا با یک لیوان برنج (خشک) انجام بدهید و درصورت پسندیدن میتوانید به راحتی حجم بیشتر و بیشتری را برای خانواده یا دوستان درست کنید.
مرحله اول
یک لیوان برنج ایرانی (هر برنجی که دوست دارید، اما ترجیحا خوش‌عطر) بردارید و بعد از شستشوی چندباره (که خاکه‌ها و املاح و آشغال‌هایش بروند)، بگذارید تا حدود یک ساعت خیس بخورد. بعد از خیس خوردن برنج، آن را آبکش کنید و روی یک پارچه نخی پهن کنید تا کاملا خشک شود. دلیل این خیس کردن و خشک کردن آن است که برنج خیس خورده حجم بیشتری می‌گیرد و ضمنا بهتر تفت خواهد خورد و راحت‌تر پودر میشود.
مرحله دوم
بعد از خشک شدن کامل، برنج‌ها را با هونگ (هاون) بکوبید تا کامل پودر شوند. این کار را با آرامش و حوصله انجام دهید تا عطر برنج از بین نرود و بافتش هم زبر و خشن باقی نماند. درصورت وقت نداشتن یا نداشتن توان کوبیدن، میتوانید از میکسر یا آسیاب غذاساز هم استفاده کنید. نتیجه تفاوت زیادی نخواهد داشت؛ اما کیفیت هاون سنتی یک چیز دیگر است.
مرحله سوم
حالا پودری که به دست آوردیم را با یک الک با سوراخ‌های متوسط الک می‌کنیم تا هیچ تخلخلی وجود نداشته باشد. آرد برنج را روی حرارت قرار می‌دهیم و شروع می‌کنیم به تفت دادن. دقت داشته باشید که از هیچ روغن، کره یا مواد افزودنی استفاده نکنید. تفت دادن را هم تا جایی ادامه دهید که عطر برنج بلند شود و کمی از سفید به شیری رنگ تغییر رنگ بدهد. سویق برنج شما دیگر آماده است؛ به همین راحتی و به همین خاصیت زیاد!
ضمنا تا یادمان نرفته خاطرنشان کنیم که برای تهیه سویق، روش دیگری هم وجود دارد. که این روش دوم هم اصلا سخت نیست. کافی است که مراحل تهیه سویق بالا را کاملا بالعکس انجام بدهید. یعنی در ابتدا برنج‌هایی که خیس خورده‌اند را تفت بدهید و بعد از تفت خوردن کامل، آن‌ها را پودر کنید. البته روش اصلی تهیه سویق برنج، روش اول است که ترجیح داده میشود.
سویق برنج قهوه‌ای
ما با توجه به ذائقه ایرانی، پیشنهاد دادیم تا از برنج ایرانی استفاده کنید. اما میتوانید با هر برنجی سویق درست کنید. اتفاقا یکی از برنج‌هایی که خاصیت خیلی بالایی دارد، برنج قهوه‌ای پاکستانی است که میتوانید از آن برای درست کردن سویق برنج استفاده کنید. مراحل این سویق هم هیچ تفاوتی با حالت قبل نخواهد داشت.
ضمنا اگر به فرهنگ ملل و غذاهای خارجی علاقه دارید، میتوانید با برنج پاکستانی، غذایی خوشمزه درست کنید که آن را در مطلب طرز تهیه بریانی پاکستانی آموزش داده‌ایم.
سویق سبوس برنج
اما سویقی که خاصیتی بیشتر از هر دو روش قبلی دارد، سویق سبوس برنج است. درست کردن آن هم به سادگی هرچه تمام‌تر، عین روش‌های بالا خواهد بود. کافی است که به میزان علاقه‌مندی خودتان، درصدی از برنج را با سبوس آن جایگزین کنید. شک نکنید که نتیجه فوق‌العاده‌ای در انتظار شما خواهد بود.
تنها نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که در هنگام تفت دادن، بایستی سبوس و برنج را از هم جدا کنید. زیرا این دو زمان متفاوتی برای تفت دادن دارند و طبعا یکی‌شان زودتر خواهد سوخت. بنا به همین موضوع، باید از روشی که اول تفت می‌دهید و سپس پوره میکنید استفاده کنید تا به مشکلی برنخورید.
سویق را باید چطور خورد؟
روش عمومی خوردن سویق -اگر برایتان خاصیت درمانی و دارویی‌اش اهمیت دارد- این است که باید صبح ناشتا دو قاشق غذاخوری از آن را میل کنید. برخی برای خوش‌طعم‌تر شدن و لذت بیشتر، در کنار سویق برنج، یک لیوان شیر گرم سِرو می‌کنند. همچنین میتوانید سویق را با روغن زیتون مخلوط کرده و نوش جان کنید.
جدای از خوردن ناشتا، میتوانید از سویق در تهیه انواع غذاها هم بهره ببرید. برای مثال، فرنی، شیربرنج، انواع سوپ‌ها و خورش‌ها می‌توانند با سویق درست شوند.
ضمنا چون بحث فرنی شد، باید یادآوری کنیم که طرز تهیه این دسر خوشمزه را در مطلب طرز تهیه فرنی با نشاسته برایتان آماده کرده‌ایم. شما میتوانید خلاق باشید و به جای نشاسته از سویق برنج در این خوراکی استفاده کنید.
کلام آخر
ارزش غذایی سویق، همانطور که احتمالا فهمیده‌اید، کاملا به برنجی که از آن استفاده میکنید دارد. این ماده پر از ویتامین‌های گروه بی و کا خواهد بود. امیدواریم روش درست کردن آن را پسندیده باشید و از انواع خواص این خوراکی جذاب لذت ببرید.
سوالات متداول
از سویق در چه غذاهایی میشود استفاده کرد؟
همانطور که گفتیم، میتوانید در همه غذاهایی که با پوره یا آرد برنج درست میکردید از سویق برنج را جایگزین کنید. ضمنا میتوانید از سویق در غذاهای مختلف، مانند سوپ و… برای ایجاد رمق و لعاب بهره ببرید. زیرا به سادگی، لعاب بیشتری از برنج یا آرد برنج را دریافت میکنید.
سویق غیر برنج هم داریم؟
بله، تقریبا از تمام غلات، دانهها و حبوبات میتوانید سویق درست کنید. مانند سویق لوبیا، سویق گندم، سویق جو، سویق نخود و… طبعا هرکدام از این سویقها ارزش غذایی مشابه دانه اصلی خودشان را دارند؛ با کمی غلظت و بهبود کیفیت.
بهترین سویق از بین دانههای مختلف چیست؟
سویق چندغله، بهترین سویقی است که میتوانید درست کنید. برای درست کردن سویق چندغله، کافی است تا از غلات، دانهها و حبوبات مختلف به میزان دلخواهتان با هم ترکیب کنید و جدا جدا تفت بدهید؛ سپس با همدیگر آرد و پودر کنید.
شبکه های اجتماعی