حتماً تا کنون برایتان پیش‌آمده بخواهید یک غذای ساده و سردستی درست کنید که در کمترین زمان ممکن آماده شود یا شما یک فرد گیاه‌خوار هستید و به دنبال تجربه‌کردن طعم جدیدی از غذاهای سنتی می‌گردید؟ در سال‌های نه‌چندان دور سفرهی ما ایرانی‌ها پر از غذاهای ساده و سردستی بود که مادران ما با کمترین زمان و مواد اولیه غذاهای خوشمزه‌ای را آماده می‌کردند مثل کالجوش، اشکنه شنبلیله و چندین مورد مشابه دیگر.

اشکنه نوعی غذای سنتی _ ایرانی است که در دسته سوپ‌ها و غذاهای نانی قرار می‌گیرد. اشکنه به چندین روش مختلف تهیه می‌شود. هر منطقه به فراخور ذائقه و مواد در دسترسشان این غذا را آماده می‌کنند. ما سعی داریم طرز تهیه اشکنه شنبلیله را برایتان شرح دهیم. اگر به غذاهای سنتی و ساده علاقه‌مند هستید، با ما در ادامه همراه شوید.

انواع اشکنه

به‌طورکلی در سراسر ایران ۵ نمونه اشکنه طبخ می‌شود و تنها تفاوت آن‌ها در یک یا دو مورد از مواد اولیه‌ای است که در پخت این غذا مورداستفاده قرار می‌گیرد. اشکنه اوجز، اشکنه او دوغ، اشکنه سیب‌زمینی، اشکنه پیاز، اشکنه شنبلیله یا سیب‌زمینی و پیاز انواع مختلفی از اشکنه هستند. عموماً این غذا را بیشتر در بین روستاییان و عشایر مناطق مختلف می‌توانید ببینید. چراکه تهیه گوشت در هر زمان به علت کمبود امکانات نگهداری مقدور نبوده و نیست.

اشکنه از غذاهای محلی سبزوار است، برای آشنایی با دیگر غذاهای محبوب سبزوار، به مقاله غذای محلی سبزوار سر بزنید.

روش تهیه اشکنه شنبلیله

اشکنه شنبلیله، غذایی است که عمدتاً در تهران تهیه می‌شد و اصالت این غذا را به تهران قدیم نسبت می‌دهند. این غذا ساده نهایتاً در نیم ساعت حاضر می‌شود. مواد اولیه‌ای که در این دستور ارائه شده مناسب ۴ نفر است که در صورت کم یا زیادشدن تعداد نفرات کافی است توازن بین نسبت‌ها را رعایت کنید.

مواد اولیه برای تهیه اشکنه شنبلیله عبارتند از:

پیاز متوسط: ۱ عدد

سیب‌زمینی متوسط: ۲ عدد

شنبلیله خشک: ۱ قاشق غذاخوری سر پر

آرد: ۱ قاشق غذاخوری

تخم‌مرغ متوسط: ۳ عدد

فلفل سبز تند متوسط: ۱ عدد

نمک و فلفل: به میزان لازم

زردچوبه: 1/2 قاشق چای‌خوری

روغن مایع: ۴ قاشق غذاخوری

آب جوش: ۴ لیوان دسته‌دار

در گام نخست پیاز را پوست بگیرید و نگینی خرد کنید. سپس قابلمه‌ای متوسط را روی حرارت قرار دهید. روغن را به ظرف اضافه کنید تا گرم شود.

در مرحله بعدی پیاز خرد شده را به روغن گرم بیفزایید و اجازه دهید تا سبک و شیشه‌ای شود. اکنون نوبت اضافه‌کردن نمک و زردچوبه است. مواد را خوب تفت بدید تا رنگ پیاز طلایی شود. شعله را کم کرده و آرد سفید را به‌آرامی به پیازداغ اضافه کنید. مدام هم بزنید تا نسوزد. به ۱ تا ۲ دقیقه تفت‌دادن بسنده کنید. همین‌قدر که بوی خامی آرد گرفته شود کافی است.

گام بعدی نوبت اضافه‌کردن شنبلیله خشک است. اگر شنبلیله شما درشت است میان دست های‌تان کمی بسابید و نهایتاً به غذا اضافه کنید. دقت کنید حرارت اجاق بالا نباشد. یک دقیقه دیگر تفت دهید و بلافاصله یک لیوان آبجواش اضافه کنید تا شنبلیله رو به تلخی نرود.

حالا سیب‌زمینی‌ها را پوست گرفته و به شکل مکعب‌های بزرگ خرد کنید. اکنون نوبت خردکردن فلفل سبز است. فلفل را ریز کنید. سیب‌زمینی و فلفل‌ها را با سایر مواد ترکیب کرده و هم بزنید. اگر به طعم تند علاقه ندارید یا نسبت به فلفل حساس هستید، می‌توانید فلفل سبز را از ترکیبات حذف کنید.

باقی آب جوش را به قابلمه بیفزایید و ۵ دقیقه زمان دهید تا مواد قل بزنند. حال نوبت به افزودن تخم‌مرغ‌هاست. تخم‌مرغ را دانه‌دانه در قابلمه بشکنید ولی هم نزنید. اگر از سالم‌بودن تخم‌مرغ‌ها مطلع هستید، مستقیماً در قابلمه بشکنید. اگر نه در ظرفی جداگانه شکسته و در نهایت به اشکنه اضافه کنید. در صورت تمایل باگذشت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه بعد تخم‌مرغ‌ها را هم بزنید تا به شکل رشته دربیایند. در قابلمه را گذاشته و ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زمان بدید تا سیب‌زمینی و تخم‌مرغ‌ها کاملاً پخته شوند. اشکنه شنبلیله شما جاافتاده و آمادهی سرو است. در ظرفی ریخته و به همراه نان تازه نوش جان کنید.

یکی دیگر از انواع اشکنه، اشکنه شیرازی است که در مقاله غذای محلی شیرازی، روش تهیه آن را آوردیم.

طرز تهیه اشکنه شنبلیله بدون سیب‌زمینی

تفاوت این نوع از اشکنه شنبلیله با دستور قبلی تنها حذف فلفل سبز و سیب‌زمینی است. این غذا در کمتر از ۲۰ دقیقه حاضر می‌شود و میزان مواد اولیه گفته شده برای ۲ تا ۳ نفر مناسب است.

مواد اولیه برای تهیه اشکنه شنبلیله بدون سیب‌زمینی عبارتند از:

پیاز متوسط: ۱ عدد

شنبلیله خشک: ۱ قاشق غذاخوری

آرد: ۱ قاشق غذاخوری

تخم‌مرغ متوسط: ۲ عدد

نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم

روغن مایع: ۲ قاشق غذاخوری

آب جوش: ۲ لیوان دسته‌دار

ابتدا پیاز‌ها را کاملاً ریز خرد کنید. تابه‌ای را روی اجاق بگذارید و ۲ قاشق غذاخوری روغن را اضافه کنید. اکنون نوبت اضافه‌کردن پیاز خرد شده است. این مرحله را تا درست‌شدن پیازداغ ادامه دهید. سپس آرد سفید را بریزید و تفت دهید. دقت کنید حرارت اجاقتان کم باشد تا آرد نسوزد.

این مرحله نوبت اضافه‌کردن پودر شنبلیله خشک، نمک و سایر ادویه‌ها است. نهایتاً ۲ دقیقه دیگر آب جوش را به قابلمه بیفزایید و ۵ دقیقه صبر کنید تا مواد خوب ترکیب شوند.

حالا نوبت اضافه‌کردن تخم‌مرغ‌هاست. آن‌ها را شکسته و به محتویات درون قابلمه اضافه کنید و ۲۰ ثانیه اصلاً هم نزنید تا تخم‌مرغ‌ها پخش نشوند. اگر دوست دارید تخم‌مرغ‌ها به شکل درسته در غذایتان معلوم شوند هم نزده تا باز نشوند. در آخر ۱۰ دقیقه صبر کنید تا مواد کاملاً مزه‌دار شوند و اشکنه شنبلیله شما جا بیفتد.

طرز تهیه اشکنه شنبلیله با گوجه‌فرنگی

شاید بتوان به این نوع از اشکنه شنبلیله لقب مجلسی داد. چرا که بیشترین مواد اولیه را نسبت به باقی دستور پخت‌های خود دارد. برای آشناشدن با طرز تهیه اشکنه شنبلیله با گوجه‌فرنگی، ما را همراهی کنید.

مواد لازم برای تهیه اشکنه شنبلیله با گوجه‌فرنگی عبارتند از:

پیاز متوسط: ۱ عدد

سیب‌زمینی متوسط: ۲ عدد

شنبلیله خشک: ۱ قاشق غذاخوری

رب گوجه‌فرنگی: ۱ قاشق غذاخوری

گوجه‌فرنگی متوسط: ۲ عدد

تخم‌مرغ متوسط: ۳ عدد

فلفل سبز تند متوسط: ۱ عدد

نمک و فلفل: به میزان لازم

زردچوبه: 1/2 قاشق چای‌خوری

روغن مایع: ۴ قاشق غذاخوری

آب جوش: ۴ لیوان دسته‌دار

در اولین مرحله پیاز را ریز خرد کنید و با روغن و زردچوبه تفت دهید تا طلایی و سبک شوند. اکنون نوبت پوست‌گرفتن گوجه‌فرنگی‌هاست. گوجه‌فرنگی‌ها را ریز خردکرده یا رنده کنید. سپس به ترکیب قبلی اضافه کنید و اجازه دهید تا آب گوجه‌فرنگی‌ها کم شود.

در مرحله بعدی رب گوجه‌فرنگی را به همراه نمک و فلفل به سس غذا بیفزایید و کمی صبر کنید تا رنگ رب به‌اصطلاح باز شود. الان نوبت به ‌اضافه کردن پودر شنبلیله خشک است. ۲ دقیقه هم بزنید تا عطر شنبلیله بلند شود. در نهایت، آب جوش را به غذا اضافه کنید.

مرحلهی آخر فلفل سبز را ریز کرده و به همراه سیب‌زمینی‌های نگینی به درون قابلمه بریزید. در قابلمه را گذاشته تا مواد باهم جوش بخورند. در ظرفی دیگر تخم‌مرغ‌ها را شکسته و هم بزنید تا زرده و سفیده خوب ترکیب شوند. نهایتاً به باقی مواد اضافه می‌کنیم و تندتند هم می‌زنیم تا یک جا نبندند. چراکه شما تخم‌مرغ‌ها را از قبل زده‌اید و هم نزدن باعث می‌شود شکل ظاهری غذایتان به هم بریزد. پس از ۲۰ دقیقه خوراک شما حاضر است. نوش جان.

در مطلب خواص رب گوجه فرنگی به جادوی این ماده بیشتر پرداخته‌ایم.

کلام آخر

غذاهای سبک و کم کالری برای سلامت بدن و تناسب‌اندام بسیار مفید هستند. شنبلیله اشکنه در این دسته از غذا‌ها جای می‌گیرد و انتخاب بسیار مناسبی برای وعده شام است. ما تمام نکات مربوط به طرز تهیه اشکنه شنبلیله را به همراه انواع مختلفی از آن برایتان بازگو کردیم. باشد که این غذای لذیذ را تهیه کنید و در کنار عزیزانتان میل فرمایید. در صورتی‌که نکته یا پیشنهادی در رابطه ‌با این طرز تهیه دارید با ما به اشتراک بگذارید.

سؤالات متداول

چرا باید شنبلیله خشک را کاملاً پودر کرده و نهایتاً به غذا اضافه کنیم؟

برای بهتر شدن عطر غذا و یکدست بودن بافت آن باید از پودر شنبلیله استفاده کرد.

از چه نوع روغنی در تهیه این غذا می‌توان استفاده کرد؟

انواع روغن‌های مایع و جامد خوراکی یا از کره می‌توانید برای تهیه این غذا استفاده کنید.

آیا گیاه خورانی که تخم‌مرغ نمی‌خوردند هم می‌توانند از این غذا استفاده کنند؟

امکان حذف تخم مرغ برای این گروه از افراد وجود دارد، اما تنها پروتئین اصلی این غذا تخم مرغ است و اشکنه اصلی بر پایه تخم مرغ تهیه می‌شود.