یکی از عجیب‌ترین اما جذاب‌ترین یادگارهای دوره سخت و ترسناک بیماری کرونا، چیزی نبود جز زنده شدن برخی از سنت‌های لذت‌بخش و معنادار ما ایرانیان. به این ترتیب که بنا به وسواس تمیزی و دوری از بیماری هم که شده، مردم تصمیم گرفتند در اوج مدرنیته، کارهایی کلاسیک و قدیمی را انجام دهند. یکی از این کارهای قدیمی، پخت نان در خانه بود. اوایل خیلی مشکل پیش می‌آمد و طبیعتا نبود تنور در خانه و آشنا نبودن خانم‌ها با پخت نان خانگی، برایشان اذیت‌کننده بود. اما به مرور زمان مشخص شد که طرز تهیه نان ساده‌تر از آن چیزی است که فکرش را می‌کنید. به همین دلیل، خیلی‌ها بعد از اتمام پاندمی کرونا هم به نان پختن در خانه ادامه دادند. برخی هم که می‌خواستند کار ساده‌تری داشته باشند، خمیر نانوایی برای نان تهیه می‌کردند و آن را صرفا می‌پختند.

به هر حال بیشترین غذایی که تا آخر عمرتان میل می‌کنید، همین نان است و حتی اگر پای بیماری و مراقبت در قرنطینه هم وسط نباشد، بهتر است که اصلی‌ترین خوراکی‌تان را گهگداری هم که شده، خودتان بپزید. ما در مطلب حاضر، طرز تهیه خمیر نان خانگی به چند روش مختلف را برایتان آماده کرده‌ایم. پس با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

طرز تهیه خمیر نان لواش خانگی

طرز تهیه نان لواش در خانه بسیار ساده است. برای این کار نیاز به این مواد اولیه داریم:

آرد سفید: 1 پیمانه پر

نمک: 1 قاشق چای خوری

روغن مایع: 3 قاشق غذا خوری

آب: به میزان کافی

برای درست کردن خمیر نان لواش، قبل از هر چیزی باید آرد و نمک را به صورت خشک با هم ترکیب کنید. به این شکل که آن‌ها را داخل ظرفی گود و بزرگ بریزید و هم بزنید. بعد از این مرحله، ابتدا دو قاشق از روغن خود را اضافه کرده و با دست هم بزنید. وقتی که روغن به همه جا رسید، آب را مرحله به مرحله اضافه کنید و مدام چنگ بزنید. این کار را آن‌قدری ادامه دهید تا مخلوط‌تان کاملا شکل خمیر پیدا کند. بعد از اینکه خمیر کاملا صاف و یکدست شد، روی آن را بپوشانید، یک قاشق روغن را زیرش بریزید و 15 دقیقه به آن استراحت دهید.

بعد از 15 دقیقه به سراغ خمیر بروید و از آن چانه‌هایی به اندازه نانی که دوست دارید بگیرید. روی یک سطح صاف را آردپاشی کنید و چانه‌ها را ابتدا به کمک دست و سپس به کمک وردنه پهن کنید.

حالا دو شعله گاز را روشن کنید. روی اولی یک ماهیتابه کف‌صاف قرار بدهید و دومی هم جایی است که باید یک توری فلزی (از آن توری‌های کباب) یا یک زیرقابلمه فلزی بگذارید.

چانه خمیر را بردارید و داخل تابه بگذارید. بعد از اینکه شروع به حباب زدن کرد، یعنی یک طرفش کاملا پخته؛ برش گردانید تا طرف دیگر هم بپزد. البته طرف دوم خیلی سریع می‌پزد و بعد از پخت، نان را بردارید و روی توری بیندازید تا برشته‌تر شود. به همین منوال آن‌قدر فرآیند را ادامه دهید تا چانه‌ها تمام شوند.

کل پخت این نان با صرف زمان آماده‌سازی، بین یک ساعت الی یک ساعت و نیم طول می‌کشد. توجه داشته باشید که باید این نان را بین یک الی سه روز مصرف کنید؛ وگرنه خراب خواهد شد. البته نان لواش خانگی، یک نان بسیار کاربردی است که می‌توانید جدای از استفاده روزمره، از آن برای درست کردن سمبوسه هم استفاده کنید. غذای جنوبی خوشمزه‌ای که رسپی آن را در مطلب طرز تهیه سمبوسه برایتان شرح داده‌ایم.

طرز تهیه نان سفید خانگی

طرز تهیه خمیر نان سفید خانگی، نیاز به کمی حوصله بیشتر نسبت به طرز تهیه نان لواش دارد؛ اما باز هم کار سختی محسوب نمی‌شود. این نان در نهایت بنا به ظرائفی که در پخت پیش می‌آید، شبیه به نان‌هایی همچون نان برگری، نان تست و… خواهد شد. البته قبلا در مطلبی جداگانه، رسپی اختصاصی نان تست را آماده کرده‌ایم که می‌توانید از پیوند مقابل بخوانید. طرز تهیه نان تست. اما برای پخت نان سفید خانگی نیاز به مواد اولیه زیر خواهیم داشت:

آرد سفید: 500 گرم

مخمر: 1 قاشق چای خوری

نمک: 2 قاشق چای خوری

روغن زیتون: 3 قاشق غذاخوری

آب: به میزان کافی

در اولین اقدام بایستی که باز هم یک ظرف گود و بزرگ بردارید. این بار آرد و نمک و مخمر را با همدیگر در کاسه بریزید و به خوبی خوب مخلوط کنید. سپس بین این مواد یک حالت حوضچه درست کنید و درون آن گودال، روغن زیتون و مقداری آب بریزید و شروع کنید به مخلوط کردن. توجه داشته باشید آب را کم کم اضافه کنید تا مبادا غلظت نان از دست برود و تبدیل به یک چیز کاچی‌مانند بشود!

هر زمان که دیدید غلظت خمیر به حد مناسبی رسیده، ریختن آب را قطع کرده و خمیر را از ظرف در بیاورید. حالا باید روی سطحی صاف را آردپاشی کنید و خمیر را حداقل 10 دقیقه با دو دست خودتان ورز بدهید. آن‌قدر ورز بدهید تا دیگر خمیر به دستان‌تان نچسبد.

بعد از این مرحله، سینی فر گازی را با یک کاغذ روغنی بپوشانید و چانه‌هایی به اندازه مورد نظرتان با فواصل چند سانتی متری از هم روی سینی بچینید. حالا یک ساعت به چانه‌ها زمان استراحت بدهید تا خوب پف کنند.

بعد از یک ساعت، فر را با 220 درجه سانتی گراد گرم کنید و چانه‌ها را بعد از یک چاک دادن با چاقو بگذارید تا حدود نیم ساعت بپزند.

پس همان‌طور که احتمالا جمع زده باشید، نان سفید خانگی در حدود دو الی دو و نیم ساعت زمان برای آماده‌سازی و پخت دارد. زمانی که به نظر خواهد ارزید. زیرا این نان، نانی بسیار خوش‌خوراک برای صبحانه، چاشت‌ها، ساندویچ‌ها، اسنک‌ها، دیپ‌ها و حتی شام است.

ضمنا اگر این نان را کوچک کوچک برش بزنید و با شکل میله‌ای بپزید، یکی از بهترین نان‌ها برای درست کردن نان هات ‌داگ خواهد بود. رسپی خود ساندویچ هات‌ داگ را هم که در مطلب طرز تهیه هات داگ برایتان آماده کرده‌ایم و نگرانی از این بابت نداشته باشید.

طرز تهیه نان تافتون خانگی

و بالاخره رسیدیم به طرز تهیه خمیر نان تافتون. نانی که تقریبا می‌شود گفت بیشترین مصرف را در بین نان‌های داخل ایران دارد. برای پخت نان تافتون خانگی به مواد زیر نیاز خواهیم داشت:

آرد گندم: 500 گرم

مخمر فوری: 1 قاشق غذاخوری

روغن مایع: 3 قاشق غذاخوری

آب: به میزان لازم

نمک: 1 قاشق غذاخوری

برای پخت نان تافتون خانگی، بایستی ابتدا آرد را الک کنید تا هیچ گلوله‌ای نداشته باشد. سپس دوباره آن را در کاسه‌ای بزرگ با نمک مخلوط کنید. خمیر مایه را با مقدار کمی آب مخلوط کنید تا حل شود. حالا آب و خمیر مایه را به آرد اضافه کنید و هم بزنید. بعد از اضافه کردن مقدار کمی آب و هم زدن، روغن را اضافه کنید و خوب هم بزنید. حالا دوباره کم‌کم آب اضافه کنید و دوباره ورز دهید. درآخر روی خمیر را با پلاستیک یا پارچه تمیز بپوشانید و یک ساعت استراحت دهید.

پس از گذشت یک ساعت، نان را چانه چانه کنید. ماهیتابه را روی حرارت بالا قرار دهید و هر چانه را پس از باز کردن، چنگال بزنید و روی تابه قرار دهید. حواستان باشد که نان تافتون زود خواهد سوخت. ضمنا ضخامت تافتون را خودتان با میزان باز کردن خمیرش تعیین می‌کنید. پس از اینکه یک طرف نان تافتون پخت، طرف دیگر را هم برگردانید تا به خوبی بپزد.

نکات مهم در تهیه خمیر نان خانگی

• اگر نسبت به چسبندگی خمیر نان حساس هستید، می‌توانید قبل از ورز دادن‌ها، دست خود را به کمی روغن آغشته کنید.
• اگر به طور اشتباهی آب زیادی اضافه کردید و دیدید چسبندگی خمیر خیلی زیاد شده یا شل شده، جای نگرانی نیست. با اضافه کردن کم‌کم آرد، خمیر را به مسیر درست برگردانید.
• برای درست کردن نان کنجدی یا خشخاشی، کافی است هنگام باز کردن خمیرها با وردنه، زیر نان کمی دانه دلخواهتان را بریزید.
• اگر به جای روغن از کره استفاده کنید، کمی هزینه تولید نان را بالا خواهید برد؛ اما در عوض آن را بسیار خوشمزه و خوش‌عطر خواهید کرد.
• در صورتی که دوست دارید نان‌هایتان اشکال منظمی پیدا کنند، می‌توانید از انواع قالب طرح‌دار که در مغازه‌های قنادی و وسایل قنادی فروخته می‌شوند استفاده کنید.

کلام آخر

نان خود را پختید؟ یا تصمیمی برای پخت نان خانگی گرفتید؟ راحت است یا نه؟ به هر حال غیر از دلایلی که در بند اول مرور کردیم، نان پختن در خانه می‌تواند یک سرگرمی جالب و هیجان‌انگیز باشد؛ به شرط آن که وقت و حوصله و ذوق کافی را داشته باشید. می‌توانید با کودکان یا همسرتان وقت بگذارید و یک شب هم که شده، دسترنج خودتان را نوش جان کنید!

سوالات متداول:

از چه آردی استفاده کنیم تا نان ما دقیقا عین نان نانوایی شود؟

معمولا از آرد همه‌منظوره (ملقب به سه صفر) می‌توانید برای پخت همه‌جور نان و شیرینی و کیک استفاده کنید؛ اما راه راحت‌تر، استفاده از آرد هر نانوایی برای پخت نان خانگی همان نان به خصوص خواهد بود.

تهیه خمیر نان دقیقا چه مقدار آب نیاز دارد؟ نسبت بین آرد و آب چیست؟

با توجه به اینکه آردهای موجود در ایران استاندارد خاصی را ندارند، نمی‌شود نسبت بسیار دقیقی برای این موضوع تعیین کرد. بایستی تجربه کسب کنید و آب را همیشه کم‌کم به آرد اضافه کنید تا نسبت معین را دریابید. چون ممکن است یک دفعه با یک آرد به آب کمتر و دفعه دیگر به آب بسیار بیشتری برای غلظت معین نیاز داشته باشید.

از چه نوع مخمری برای پخت نان خانگی استفاده کنیم؟

با توجه به اینکه نان پختن در خانه یک کار نیمه‌حرفه‌ای است، بهتر است از مخمرهای فوری و مطمئن استفاده کنید که همیشه عمل می‌کنند و خراب نیستند. اما تست خرابی مخمر هم ساده است؛ آن را با مقدار کمی شکر و آب مخلوط کنید؛ اگر شروع به کف کردن کرد، یعنی که سالم است و خراب نشده است.