شاید بتوان این‌طور ادعا کرد که اصیل‌ترین خوراک ایرانی، همین آش است. تنوع آش در ایران، شاید درست به‌اندازه تنوع فرهنگ و شهرهای کشور بزرگمان باشد. شاید بتوانیم بگوییم که در فرهنگ آشپزی ما، بیشتر از هزاران نوع آش وجود دارد و آشنایی با هرکدام، آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوب ایرانی است. امروز می‌خواهیم طرز تهیه آش خیار را در کنار هم مرور کنیم؛ آشی که شاید با سایر آش‌های ایرانی، بسیار تفاوت داشته باشد.

این آش ایرانی، در استان‌های بسیار طبخ می‌شود. همدان، اراک، ملایر و چند شهر دیگر، خود را صاحب اصلی این آش خوشمزه معرفی می‌کنند؛ حال‌آن که امروزه در تمام ایران، این آش طرفدار دارد و همه هم دوستش دارند. طرز تهیه آش خیار بسیار آسان است و امروز در این مقاله قصد داریم کامل‌ترین دستور پخت آن را به شما آموزش دهیم، اما قبل از آن، توصیه می‌کنیم مقاله طرز تهیه آش جو را نیز مطالعه کنید.

روش تهیه آش خیار

اگر بگوییم که آش خیار یکی از پربارترین آش‌های ایرانی است، هیچ بی‌راه نگفته‌ایم. این آش سرشار از حبوبات است و به‌علاوه، گوشت هم دارد؛ همین باعث شده که بسیار مقوی باشد و برای دوران بیماری (خدای ناکرده) یا نقاهت بعد از آن، بسیار مفید باشد.

مواد اولیه این آش در خانه هر یک از ما پیدا می‌شود و از این‌جهت، لازم نیست که هیچ نگرانی داشته باشید. توجه داشته باشید، مواد اولیه آش خیار که در ادامه ذکر خواهیم کرد، نسبی هستند؛ به این معنا که اگر بخواهید مقدار بیشتری از این آش خوشمزه تهیه کنید، تنها کافی است که میزان هر یک را به نسبت مساوی افزایش دهید.

از جمله مواد لازم برای آش خیار سنتی و اصیل، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

خیار چنبر یا خیار معمولی: 500 گرم

گوشت گوسفندی: 300 گرم

بلغور گندم: 2 پیمانه

عدس: 2 پیمانه

پیاز: 1 عدد بزرگ

پیاز سرخ‌شده: 5 قاشق غذاخوری

سیر: 10 حبه متوسط

نعناع خشک: 3 قاشق غذاخوری

کشک: 1 پیمانه یا بیشتر

نمک و فلفل: به میزان لازم

سبزی آش (اختیاری): 150 گرم

لپه (اختیاری): 1/2 پیمانه

مراحل تهیه آش خیار

در اینجا، ما سعی داریم که کامل‌ترین و اصیل‌ترین طرز تهیه آش خیار را به شما یاد دهیم. بسته به استانی که این آش را در آن درست می‌کنند، احتمالاً دستورهای متفاوتی را پیدا کنید، اما هیچ نگران نباشید، زیراکه نتیجه کار در انتها یکی خواهد بود!

و در آخر، این را هم فراموش نکنید که طرز تهیه این آش، به نسبت ساده است، تنها چیزی که به آن نیاز دارید اندکی صبر و دقت است. اگر به آش‌های ایرانی حسابی ارادت دارید، احتمالاً بدتان نیاید که سری هم به مقاله طرز تهیه آش شلغم بزنید!

لازم است که برای تهیه آش خیار، طبق مراحل زیر عمل کنید:

از یک شب قبل، عدس، بلغور و به‌دلخواه لپه را در آب خیس کنید که نفخ آن گرفته شود. بهتر است در این مدت، حداقل 3 بار آب‌شان را تعویض کنید. روز بعد، بلغور و عدس را جداگانه بپزید. دلیل اینکه توصیه می‌کنیم عدس را جداگانه بپزید، آن است که بعداً رنگ آش شما را تیره نکند.

حال باید به سراغ پیاز و گوشت بروید. به‌دلخواه خود، پیاز را به‌صورت خلالی یا نگینی خرد کنید. مقداری روغن، کره معمولی یا روغن حیوانی داخل قابلمه‌ای مناسب بریزید و سپس پیاز را به آن اضافه کنید. بعد از اینکه پیاز کاراملی و نرم شد، مقداری زردچوبه به آن اضافه کنید و باز هم تفت دهید. سپس باید گوشت را اضافه کنید.

اجازه دهید گوشت آن‌قدر سرخ شود که رنگش تغییر کند. بعد از آن، مقداری آب داخل قابلمه بریزید؛ طوری‌که روی گوشت را به‌خوبی بپوشاند. ابتدا حرارت را زیاد کنید تا آب جوش بیاید و بعد از آن حرارت را روی متوسط گذاشته و در قابلمه را ببندید تا گوشت بپزد. گوشت باید آن‌قدر بپزد که با فشار چنگال، به‌خوبی ریش‌ریش شود.

بعد از اینکه گوشت شما کاملاً پخت، آن را از قابلمه خارج کنید. استخوان‌های آن را بادقت جدا کنید و سپس آن را با دست یا با چنگال، ریش‌ریش کنید. بعداز این کار، آن را مجدداً به قابلمه برگردانید. اکنون باید بلغور و عدس پخته‌شده را اضافه کنید. عدس و بلغور را آبکش کنید و سپس داخل قابلمه گوشت بریزید.

در یک ماهیتابه جدا، پیاز داخل را همراه با سیر تفت دهید و خوب سرخ کنید. سپس حدود 1/3 از آن را برداشته و داخل قابلمه گوشت و حبوبات بریزید. اکنون نوبت به ماده اصلی است؛ در این مرحله باید خیارها را اضافه کنید.

خیارها را ابتدا پوست گرفته و ترجیحاً هسته‌شان را جدا کنید. سپس آن‌ها را به‌اندازه دلخواه خرد کنید و با مقداری روغن، روی حرارت متوسط تفت دهید. این کار باعث می‌شود که خیارها در زمان پخت، لِه نشوند. توجه کنید که خیارها را نباید بیش از اندازه تفت دهید. بعدازاین مرحله، آن‌ها را به داخل قابلمه آش اضافه کنید. اگر مایل به استفاده از سبزی آش هستید نیز باید در همین زمان آن‌ها را اضافه کنید.

بعد از اینکه خیارها را اضافه کردید، باید حدود 30 تا 40 دقیقه صبر کنید تا آش شما حسابی جا بیفتد. حدوداً در 5 دقیقه پایانی پخت، می‌توانید نمک و فلفل آش را میزان کنید و نیمی از کشک را نیز بسته به سلیقه خود، به آش اضافه کنید. بعد از این مدت، آش را از روی حرارت بردارید و در ظرف موردنظر بریزید. اجازه دهید کمی سرد شود و رویش ببندد. بعد از آن می‌توانید با نعناع داغ، کشک، پیاز و سیر رویش را تزیین کنید. نوش جان!

یکی دیگر از آش‌های محلی که در شهرهای زیادی، این غذا را درست می‌کنند، آش دوغ است که در مقاله طرز تهیه آش دوغ، آن را معرفی کردیم.

کلام آخر

در این مقاله با طرز تهیه آش خیار همراه با شما بودیم. اگر به خوراک‌های اصیل ایرانی علاقه دارید، این آش می‌تواند گزینه بسیار خوبی برای شما باشد؛ هم اصیل است، هم خوشمزه است و هم مقوی. خلاصه که هرآنچه خوبان دارند، این آش یکجا دارد! اگر مدت زیادی است که دلتان هوس یک غذای کامل و خوشمزه کرده است، همین‌الان دست‌به‌کار شوید و این آش متفاوت را برای وعده بعدی، طبخ کنید.

سؤالات متداول

طرز تهیه آش خیار برای کدام استان است؟

استان‌های زیادی آش خیار را به‌صورت سنتی طبخ می‌کنند. از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به اراک و همدان و شهر ملایر اشاره کرد.

برای خوشمزه‌تر شدن آش خیار چه کنیم؟

برای بهتر کردن این آش، می‌توانید از سبزی آش و لپه هم استفاده کنید. نیمی از کشک را نیز می‌توانید قبل از اتمام پخت داخل آش بریزید.

در آش خیار از چه نوع خیاری استفاده کنیم؟

بهترین خیار برای این آش، خیار چنبر بلند و باریک است، اما در صورتی‌که آن را در دسترس ندارید، می‌توانید از خیار معمولی هم استفاده کنید.