کلم پلو، از آن دسته غذاهای مجلسی ایرانی است که به‌قول‌معروف، سرش دعواست! شیرازی‌ها که می‌گویند این غذا ارثیه و یادگار پدرانشان است. تهرانی‌ها و لرها نیز دستور پخت مخصوص به خودشان را قبول دارند و رویش هم حسابی تعصب دارند، اما به هرحال این کلم پلو خوشمزه برای هر استانی که هست، امروزه در کل ایران محبوبیت دارد و همه هم عاشقش هستند، اما تابه‌حال شده که این غذا را خودتان برای خودتان درست کنید؟ اصلاً بگذارید این‌طور بپرسیم، طرز تهیه کلم پلو را می‌دانید؟ ما در این مطلب قصد داریم تا کامل‌ترین دستور پخت کلم پلو را، آن هم به سه نوع مختلف و معروف، در اختیارتان بگذاریم. پس با ما همراه باشید.
تاریخچه کلم پلو
خوشا شیراز و وصف بی‌مثالش! در اینکه شیراز از زیباترین شهرهای ایران است، هیچ بحثی نیست. به‌خصوص در بهار، این شهر تبدیل به بهشت میشود و عطر بهارنارنج، مشام همه را نوازش می‌کند. اما به‌غیراز عطر شکوفه، عطر کلم پلو شیرازی را هم نباید نادیده گرفت. این غذای اصیل ایرانی، صدها سال است که هر روز در شیراز پخته میشود.
امروزه هم این پلوی ایرانی، راهش را به استان‌های دیگر بازکرده و شکل و شمایلش تاحدودی تغییر کرده است، اما اصل یکی است. کلم پلو هرچند اصالتش شیرازی است، اما به سبک تهرانی و لری و حتی آذربایجانی نیز پخته میشود. انواعش زیاد است و هر استانی، یک چیزی به آن کم و یک چیزی به آن اضافه کرده است.
به طور مثال در طرز تهیه کلم پلو شیرازی از کلم قمری استفاده میشود. در تهران اما از کلمپیچ و حتی گاهی اوقات گل‌کلم! عده‌ای برایش گوشت قل‌قلی درست می‌کنند، عده‌ای هم با مرغ می‌پزند و با کشمش سرو می‌کنند. فرقی ندارد، این پلو هرطور که باشد، محبوب و مشهور و صدالبته، مقوی و مغذی است.
اگر به غذاهای اصیل ایرانی علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله طرز تهیه رشته پلو را نیز برای روزهای دیگر خصوصا روزهای بارانی، ذخیره کنید.
در جدول زیر، ارزش غذایی کلم پلو را در هر 100 گرم، مشاهده خواهید کرد:
| کالری | 180 واحد |
| کربوهیدرات | 26 گرم |
| پروتئین | 6 گرم |
| چربی | 5.6 گرم |
| آب | 107 گرم |
| فیبر | 1/1 گرم |
| قند | 1 گرم |
| کلسترول | 14 گرم |
| ویتامین آ | 42/7 میکروگرم |
| ویتامین ای | 1/8 میکروگرم |
| ویتامین کا | 105/5 میکروگرم |
| ویتامین ث | 16/7 میلی‌گرم |
| ویتامین گروه ب (۱،۲،۳،۴،۵،۶،۹،۱۲) | 46/2 میلی‌گرم |
| کلسیم | 38/5 میلی‌گرم |
| آهن | 1/06 میلی‌گرم |
| منیزیم | 24/7 میلی‌گرم |
| فسفر | 78/2 میلی‌گرم |
| پتاسیم | 210/7 میلی‌گرم |
| سدیم | 493 میلی‌گرم |
| روی | 1میلی‌گرم |
| مس | 0/08 میلی‌گرم |
| منگنز | 0/5 میلی‌گرم |
| سلنیم | 2/15 میلی‌گرم |
کلم پلو شیرازی
کلم پلو یکی از محبوب‌ترین غذاهای محلی شیراز است. در واقع اصیل‌ترین نوع کلم پلو، کلم پلو شیرازی است. برای تهیه این پلوی سنتی و خوشمزه، شما به مواد اولیه‌ای که در جدول زیر ذکر شده‌اند، نیاز خواهید داشت:
کلم قمری: 2 پیمانه (0.5 کیلو)
برنج ایرانی: 4 پیمانه (1 کیلو)
سبزی کلم پلو (شوید، تره، ترخون، ریحان): 200 تا 600 گرم (بسته به ذائقه)
گوشت چرخ‌کرده: از 250 گرم تا 500 گرم (بسته به ذائقه)
آرد نخودچی: 1.5 قاشق غذاخوری
پیاز: 1 عدد بزرگ
آبغوره یا آبلیمو: 2 قاشق غذاخوری
زردچوبه و ادویه کاری: به میزان لازم
نمک و فلفل: به میزان لازم
روغن: به میزان لازم
کره محلی یا حیوانی: به میزان لازم
زعفران دم‌کرده: به میزان لازم
طرز تهیه کلم پلو شیرازی
تهیه این پلوی خوشمزه و مجلسی، بسیار ساده است. به‌علاوه، طوری است که میتوانید میزان مواد اولیه‌اش را بسته به ذائقه و سلیقه خود، به‌راحتی تغییر دهید. آماده‌سازی این پلو حدود 30 دقیقه و پخت آن حدود 1.5 ساعت طول خواهد کشید.
این غذای بی‌نظیر، بدون شک به پیش‌غذایی بی‌نظیر هم نیاز دارد. برای همین منظور، پیشنهاد می‌کنیم که مقاله طرز تهیه سوپ ورمیشل را مطالعه کرده و سفره‌ای رنگین برای ضیافت‌های خود حاضر کنید.
دستور تهیه کلم پلو شیرازی به‌صورت مرحله‌به‌مرحله، به شرح زیر است:
در مرحله اول، گوشت قل‌قلی کلم پلو را حاضر می‌کنید. در این مرحله، گوشت چرخ‌کرده، نمک، فلفل، زردچوبه و آرد نخودچی و پیاز را با هم مخلوط کنید.
تمام مواد را خوب ورز دهید و سپس به‌اندازه گردو، به شکل توپ در بیاورید. روغن را داغ کنید و سپس گوشت قل‌قلی را در آن سرخ کنید. گوشت قل‌قلی سرخ‌شده را کنار گذاشته و به سراغ پخت پلو بروید.
بهتر است که برنج را حداقل به مدت یک ساعت، در آب خیس کنید. در این میان میتوانید به سراغ کلم قمری و سبزی کلم پلو رفته، آن‌ها را آماده کنید. کلم قمری را خوب بشویید، سپس پوستش را جدا و به‌صورت خلالی خرد کنید. سبزی کلم‌پلویی شامل تره، شوید، ریحان و ترخون را خوب خرد کنید.
اکنون نوبت سرخ کردن کلمقمری است. تابه‌ای مناسب انتخاب کنید و مقداری روغن درونش بریزید. بگذارید روغن داغ شود و بعد از آن، کلم خلال شده را به آن اضافه کنید. کلم را کمی تفت دهید تا آبش کشیده شود. بعد باید نمک، فلفل، زردچوبه و آبغوره را به آن اضافه کنید. آن‌قدر تفت بدهید تا کلم جمع و کوچک شود. سپس آن را کنار بگذارید تا وقتش برسد.
اکنون قابلمه مناسبی را انتخاب می‌کنید. حداقل نصف قابلمه را پر از آب کرده و روی حرارت بگذارید تا جوش بیاید. زمانی که جوش آمد، برنج را همراه با کمی نمک، به آن اضافه کنید.
حدود 10 دقیقه قبل از اتمام پخت، سبزی را برنج اضافه می‌کنید تا نیم‌پز شود. 10 دقیقه بعد از اضافه‌کردن سبزی، برنج را آبکش کنید.
حال کف قابلمه مورد نظرتان را روغن‌مال کنید. اگر دوست دارید ته‌دیگ داشته باشید، میتوانید از نان، سیب‌زمینی، برگ کلم و یا کاهو استفاده کنید و آن را کف قابلمه بگذارید.
الان باید یک لایه برنج کف قابلمه بریزید. بعد از آن، باید یک لایه کلم سرخ شده را اضافه کنید. اگر دوست دارید، میتوانید گوشت قل‌قلی را هم لای برنج بگذارید. این کار را آن‌قدر تکرار کنید که مواد تمام شوند.
در نهایت میتوانید مقداری کره حیوانی آب‌شده را روی برنج بریزید. زعفران آب‌شده را نیز میتوانید در همین حین، روی برنج بریزید. اکنون باید بگذارید که برنج روی حرارت ملایم، به‌خوبی دم بکشد.
کلم پلو که دم کشید، میتوانید آن را در ظرف مورد نظر سرو کنید. اگر گوشت را لای برنج نگذاشته بودید، اکنون میتوانید روی برنج را با آن، تزیین کنید.
کلم پلو شیرازی شما آماده است، نوش جان!
یکی از خورشت‌های محبوب شهر شیراز، خورشت سبزی شیرازی است که برای افرادی که به غذاهای خورشتی علاقه‌مند هستند، بسیار مناسب است. برای آشنایی با این خورشت خوشمزه، به مقاله خورشت سبزی شیرازی سر بزنید.
طرز تهیه کلم پلو تهرانی
همان‌طور که پیش‌تر هم گفتیم، انواع مختلف کلم پلو بسیار است. کلم پلو تهرانی نیز از جمله انواع محبوب این پلوی خوشمزه است. طرز تهیه کلم پلو تهرانی با نوع شیرازی آن، تفاوت چندانی ندارد. تنها لازم است که این نکات را در نظر داشته باشید:
- در کلم پلو تهرانی، به‌جای کلمقمری، از کلم‌برگ یا همان کلمپیچ استفاده میشود.
- نوع تهرانی، معمولاً سبزی معطر ندارد. اما بسته به ذائقه خود، میتوانید سبزی کلم پلو یا سبزی‌پلویی را به کار ببرید.
- در کلم پلو تهرانی، معمولاً از ادویه مخصوصی استفاده میشود. این ادویه، از ترکیب‌کردن گرد لیمو و دارچین درست میشود. گاهی برای بهبود مزه، از پودر گل سرخ یا زیره هم استفاده میشود.
- در کلم پلو تهرانی، معمولاً گوشت چرخ‌کرده را با رب سرخ می‌کنند و بعد آن را لابه‌لای برنج می‌گذارند. یا مثل عدس پلو، آن را در آخر روی کلم پلو می‌ریزند.
طرز تهیه کلم پلو با مرغ
یکی دیگر از انواع محبوب این پلو اصیل ایرانی، کلم پلو با مرغ است. مجدداً، طرز تهیه این نوع نیز درست مثل همان طرز تهیه کلم پلو شیرازی است، اما خب مواد اولیه آن متفاوت است و چند نکته ریز و فوت کوزه‌گری دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- در کلم پلو با مرغ، خبری از سبزی معطر نیست.
- در این روش، باید مرغ را به‌صورت نگینی خرد کنید، بعد آن را با پیاز (ترجیحاً به‌صورت خلال درشت) و زعفران، سرخ کنید.
- سپس در ظرفی جداگانه باید گل‌کلم خلال شده را سرخ کنید. در این مرحله، از زردچوبه استفاده میشود.
- گل‌کلم که خوب پخت، مرغ را به آن اضافه می‌کنید. کمی رب و آب نیز بیفزایید. تفت می‌دهید و می‌گذارید تا مدتی را دم بکشد و آب کشیده شود.
- برنج را نیز به‌صورت آبکشی حاضر کنید و بعد، مواد را به‌صورت لایه‌لایه در قابلمه بریزید.
- در نهایت نیز روی حرارت ملایم می‌گذارید تا خوب دم بکشد.
اگر کلم دوست ندارید، میتوانید سبزی پلو درست کنید. در مقاله طرز تهیه سبزی پلو با ماهی شکم پر، به معرفی این غذای پرطرفدار پرداختیم.
کلام آخر
کلم پلو از خوشمزه‌ترین غذاهای ایرانی است؛ هرکسی که این غذا را خورده هم این ادعای ما را تأیید می‌کند. این پلو در عین اینکه بسیار ساده است، به نسبت هم سریع آماده میشود. ما در این مطلب سعی کردیم تا طرز تهیه کلم پلو شیرازی، کلم پلو تهرانی و کلم پلو با مرغ را به‌صورت کامل و مرحله‌به‌مرحله، به شما آموزش دهیم. همین‌الان دست‌به‌کار شوید و برای وعده بعدی خود، این شاهکار را حاضر کنید!
سؤالات متداول
فرق بین کلم پلو شیرازی و کلم پلو تهرانی چیست؟
در کلم پلو شیرازی اصیل، از کلمقمری استفاده میشود. در کلم پلو تهرانی، اما از کلمپیچ استفاده میشود و معمولاً میتوان سبزی معطر را از آن حذف کرد.
برای بهبود طعم و مزه کلم پلو چه میتوان کرد؟
برای بهبود طعم و مزه و رنگ کلم پلو، میتوانید در مرحله آخر و قبل از دم کشیدن، مقداری کره حیوانی و زعفران روی برنج بریزید.
ادویه مخصوص کلم پلو چیست؟
بسیاری باور دارند که ادویه مخصوص برای کلم پلو اصیل، گرد لیمو و دارچین است. هرچند میتوان از زیره، کاری و پودر گل سرخ نیز استفاده کرد.
شبکه های اجتماعی