وقتی بخواهیم در مورد غذاهای محلی تبریز صحبت کنیم، احتمالاً همه شما فقط یاد کوفته تبریزی افتاده و بعد هم از دسرها و شیرینی‌های خوشمزه تبریز مثل قرابیه، نوقا و باقلوا یاد می‌کنید. این در حالی است که فرهنگ غذا و آشپزی در آذربایجان شرقی و تبریز بسیار متنوع، گسترده و البته خوشمزه است که در این لیست، کوفته کمی شهرت بیشتری دارید.
امروز ما در این قسمت از مجله تبرک تصمیم گرفتیم با دیگر غذاهای محلی تبریز و شهرهای اطرافش آشنا شویم و درباره فرهنگ غذایی مردم این منطقه بیشتر صحبت کنیم.
کوفه تبریزی، گل سرسبد غذاهای آذربایجان شرقی
گل سرسبد غذاهای استان، کوفته تبریزی است که در گذشته وقتی مادربزرگ‌ها سفره غذایشان را از این سر خانه تا آن سر خانه پهن می‌کردند، حتماً برای بچه‌ها، عروس‌ها، دامادها و نوه‌ها کوفته هم اصطلاحاً بار می‌گذاشتند. این کوفته‌های مخصوص مادربزرگ‌ها بزرگ بود و درونش با زرشک، گردو، سبزی معطر، تخممرغ آبپز و آلوبخارا پرشده بود. البته کوفته کلاً در فرهنگ غذایی ترک‌ها جای مخصوصی دارد و در ترکیه هم دستور پخت‌های مختلفی برای KOFTE وجود دارد که برخی با برنج و برخی با بلغور سرو میشود.
کوفته تبریزی از مشهورترین غذاهای محلی تبریز است که شهرت جهانی دارد و با گوشت چرخکرده تازه گوسفندی و در سس مخصوص خودش آماده میشود. تبریزی‌ها این غذا را معمولاً در دورهمی‌ها، پاگشای تازه‌عروس، آخر هفته‌ها و برای پذیرایی از مهمانان ویژه‌شان سرو میکنند. طرز پخت این غذای خوشمزه را در مقاله طرز تهیه کوفته تبریزی برایتان آوردیم.
آش ماست، غذایی برای روزهای سرد زمستان
با توجه به سرمای هوا در این منطقه باید انتظارش را داشته باشیم که انواع آش و سوپ در فرهنگ غذایی ترک‌ها به‌وفور دیده شود. همان‌طوری که اردبیلی‌ها آش خوشمزه مخصوص خودشان یعنی آش دوغ را دارند، در تبریز هم آش ماست پخت میشود که در روزهای سرد زمستان بدن را گرم کرده و آشی خوش‌طعم و لذت‌بخش است.
آش ماست تبریزی یکی از مشهورترین غذاهای محلی تبریز و شهرهای اطرافش است که با پیازداغ، گوشت چرخکرده، آرد ذرت، برخی حبوبات مانند لوبیا و سبزی مخصوص درست میشود. گوشت چرخکرده آش ماست را باید به‌صورت کوفته‌های قلقلی ریز درست کرد و سپس با سبزی مخصوص بر پایه ماست و برخی حبوبات سرو کرد که بعد از جا افتادن آش، طعمی بی‌نظیر و بی‌نهایت خوشمزه دارد. آش ماست تبریز به اندازه آش دوغ سرعین و اردبیل شهرت جهانی ندارد؛ اما اگر یک‌بار امتحانش کنید، مزه‌اش را همیشه زیر زبان احساس خواهید کرد، در مقاله طرز تهیه آش ماست همه فوت‌وفن این غذای خوشمزه را برایتان آوردیم.
خورش هویج، غذایی مجلسی با گوشت تازه گوسفندی
خورش هویج یکی دیگر از خوشمزه‌ترین غذاهای محلی تبریز است که در دیگر شهرهای ترک‌نشین طبخ نشده و بیشتر در همین استان آذربایجان شرقی طرفدار دارد. این خورش مجلسی بر پایه 3 ماده اولیه یعنی:
- هویج تازه و خلال شده
- گوشت گوسفندی قورمه شده و تازه
- زعفران فراوان
پخته شده و در بیشتر مهمانی‌ها، عروسی‌ها و دورهمی‌های پای ثابت سفره غذای مردم تبریز است. این خورش را می‌توانید با هویج نگینی هم سرو کنید؛ اما بیشتر سرآشپزها سراغ هویج رنده شده و سرخ شده در زعفران و آلو می‌روند و سپس می‌گذارند تا گوشت تازه گوسفندی حسابی جا بیفتد تا با برنج اعلای ایرانی برای مهمانان سرو شود.
دلمه برگ مو، پیش خوراکی خوشمزه و پرطرفدار
دیگر غذای خوشمزه در لیست غذاهای محلی تبریز که در فرهنگ ترک‌ها پرطرفدار است و در دیگر شهرها حتی شهرهای ترکیه هم دیده میشود، دلمه برگ مو است. البته در تعدادی از شهرستان‌های استان، دلمه کلم هم غذایی محبوب و پرطرفدار است.
دلمه برگ مو را ترک‌ها معمولاً به‌صورت سیگاری می‌پیچند و درونش را با برنج، لپه، کمی گوشت چرخکرده و سبزی‌های معطر پر میکنند تا بعد از دم کشیدن به‌عنوان پیش خوراک سرو شود. علاوه بر این ترک‌ها، دلمه کلم و دلمه بادمجان را هم به‌عنوان پیش خوراک برای مهمان‌هایشان آماده میکنند. در مقاله طرز تهیه دلمه برگ مو فوت کوزه‌گری این پیش خوراک خوشمزه را برایتان توضیح دادیم.
شورباسی، آبگوشت مخصوص تبریز
اگر اهل آبگوشت و دیزی هستید، در سفر به تبریز باید حتماً شورباسی را که یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای محلی تبریز است، امتحان کنید.
شورباسی با گوشت تازه سردست گوسفند، لپه فراوان، پوره گوجه‌فرنگی یا گوجه‌فرنگی سالم، سیب‌زمینی و دیگر ادویه‌ها مثل زردچوبه و زعفران پخته شده و معمولاً سبزی همراه با آن تره است. البته برای دورچین شورباسی سبزی‌خوردن و سیرترشی هم برایتان می‌آورند؛ اما همراه اصلی این آبگوشت سبزی تره است.
شورباسی را معمولاً با نان سنگک تازه سرو کرده و همراهش دوغ محلی نیز می‌آورند تا از طعم بی‌نظیر این آبگوشت خوشمزه نهایت لذت را ببرید.
عصرانه‌ای خوشمزه به نام دویماج
دویماج در فرهنگ غذاهای محلی تبریز بیشتر به‌عنوان عصرانه و پیش خوراکی بسیار خوشمزه و پرطرفدار شناخته میشود. برای آماده کردن دویماج باید پنیر، گردو، دوغ، سبزی تازه، پیازچه خوش‌عطر و آب را باهم مخلوط کرده و شبیه آبدوغ‌خیار، دویماج را هم با نان خشک یا نان سنگک تازه سرو کنید.
این عصرانه مخصوص روزهای تعطیل و آخر هفته‌ها است تا وقتی هوا گرم است، نوش جان کرده و از طعم بی‌نظیر و البته خنک آن نهایت لذت را ببرید.
بوقنی، غذایی خوشمزه با عطر و طعم کره
بوقنی از غذاهای محلی شهرهای اطراف تبریز است که بیشتر در دریان و شهرستان‌های اطرافش طرفدار دارد. این غذای خوش‌طعم بر پایه بلغور درست شده و برنج ندارد. بعد از پخت بلغور روی آن باید کره آب شده، زرشک و گردوی فراوان بریزید و غذا را مثل برنج دم کنید تا بعد از آماده شدن با ماست یا سبزی‌خوردن تازه یا سالاد سرو شود.
یرلما و یومورتا
یرلما و یومورتا را در هر نقطه‌ای از تبریز می‌توانید پیدا کنید، در بازار یا در پارک ائل گلی یا حتی برخی از رستوران‌ها این غذای بامزه و البته بسیار سیرکننده سرو میشود که چیزی جز سیب‌زمینی و تخممرغ آبپز نیست.
مردم تبریز این ساندویچ بامزه را با پهن کردن نان لواش، گذاشتن مقداری خیارشور و پخش کردن کره فراوان آماده کرده و سپس روی کره، سیب‌زمینی آبپز را له کرده و تخممرغ آبپز را گذاشته و ساندویچ میکنند. یرلما و یومورتا واقعاً غذای خاصی نیست؛ اما در هر نقطه‌ای از تبریز و دیگر شهرهای استان پیدا شده و شاید باور نکنید؛ اما طعم بی‌نظیر و خوشمزه‌ای دارد.
کلام آخر
در این مقاله با تعدادی از غذاهای محلی تبریز آشنا شدیم و البته هنوز این لیست خوشمزه ادامه دارد. کباب‌ترکی یا دونر، کباب بناب، آش اوماج، سوتی پلو و بسیاری از دستور پخت‌های دیگر هستند که بخش مهمی از فرهنگ غذایی مردم تبریز را ساخته و بی‌نهایت خوشمزه هستند.
در سفر به تبریز زیبا و دوست‌داشتنی پیشنهاد می‌کنیم به جای غذاهای همیشگی یا فست‌فودهای پرکالری و چاق‌کننده، حتماً غذاهایی که در این مقاله معرفی کردیم را امتحان کنید. اگر هم پیشتر غذاهای محلی تبریز را مزه کردید، در قسمت نظرات با ما و خوانندگانمان در میان بگذارید تا از نظرات و تجربیاتتان استفاده کنیم.
سؤالات متداول
آیا خورش هویج با مرغ هم درست میشود؟
دستور پخت خورش هویج با گوشت قورمه و تازه گوسفندی است؛ اما بنا به سلیقه خودتان می‌توانید مرغ را جایگزین کنید.
داخل کوفته تبریزی را با چه موادی پر میکنند؟
اصل کوفته تبریزی گوشت چرخکرده و سبزی معطر مثل مرزه با برنج و لپه است. داخل کوفته هم معمولاً با سبزی معطر، گردو، تخممرغ آبپز، آلو، زرشک و گاهی پیازچه پر میشود.
حبوبات آش ماست تبریز چیست؟
برای پخت آش ماست تبریز در برخی شهرها لپه و در برخی شهرها از لوبیا استفاده میشود. ماست این آش باید ترش باشد و سبزی معطرش هم شوید و ترخون است.
شبکه های اجتماعی