هر شخصی ممکن است در طول زندگی خود با موارد آزاردهنده‌ای روبه‌رو شود که تحمل آن با درد و دشواری زیاد همراه باشد. یکی از ناخوشایندترین واکنش‌های بدن نسبت به عوامل تهدیدکننده آن، تهوع است. خوشبختانه با مصرف بعضی غذاها می‌توانیم این حالت ناخوشایند را کنترل و رفع کنیم. برای آن‌که با چند غذای مفید برای حالت تهوع آشنا شوید و عوامل زمینه‌ساز یا تشدیدکننده این پدیده ناخوشایند را بیشتر بشناسید، تا انتهای مقاله حاضر همراه ما باشید.

حالت تهوع چیست و چرا رخ می‌دهد؟

حالت تهوع عبارت است از احساس ناراحتی و فشار در معده که بر اثر آن، به‌صورت ارادی یا غیرارادی، محتویات درون معده از طریق دهان خارج می‌شود. تهوع ممکن است براثر عفونت، آلودگی در بدن، مسمومیت، بارداری و ضربه به سر ایجاد شود.

تهوع و استفراغ گاهی منشأ بیماری‌های خطرناک‌تری مانند، حمله قلبی، اختلال در کبد، کلیه، سیستم عصبی مرکزی، تومورهای مغزی و برخی از سرطان‌ها هم هستند. تهوع هم در بزرگسالان و هم در کودکان ایجاد می‌شود. منشأ تهوع گاهی نوعی بیماری یا عوارض پرتودرمانی یا دارو و مسمومیت است و در خانم‌های باردار در سه ماه اول پدیده‌ای شایع است.

در ادامه می‌توانید به مقاله غذای مفید در بارداری مراجعه و با تهیه این غذا، به بهبود حالت تهوع خود کمک کنید.

شایع‌ترین دلایل حالت تهوع

از جمله مهم‌ترین مواردی که باعث بروز حالت تهوع در افراد می‌شود، عبارت است از:

• ویار بارداری
• مسمومیت با مواد شیمیایی یا غذایی
• سردردهای میگرنی
• پرخوری و سوءهاضمه
• عفونت ویروسی
• آپاندیسیت
• اختلال کبدی
• انسداد روده
• استرس و کم‌آبی
• التهاب مغزی و عفونت در لایه محافظ مغز و نخاع
• حمله قلبی
• تومورهای مغزی
• به‌عنوان عوارض جانبی بعضی داروها یا پرتودرمانی

با دیدن چه علائمی در هنگام تهوع باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر مدت‌زمان کوتاهی (در عرض چند دقیقه) از خوردن غذایتان گذشت و دچار تهوع شدید، این احتمال وجود دارد که به ناراحتی معده یا دستگاه گوارش دچار باشید. اگر بانویی به مدت یک هفته، تهوع صبحگاهی داشته باشد، باید در نظر گرفت که احتمال بارداری وجود دارد و باید به پزشک مراجعه کند. عموماً تهوع بین ۶ تا ۲۴ ساعت کاهش پیدا می‌کند و از بین می‌رود، درصورتی‌که با درمان‌های خانگی مداوا نشدید و باگذشت ۸ ساعت همچنان احساس تهوع دارید، بهتر است خودتان را فوراً به مراکز درمانی برسانید.

اگر زخم معده‌ دارید، حتما به برنامه غذایی خود توجه داشته باشید تا دچار حالت تهوع و ناراحتی معده نشوید. در مقاله غذای مفید برای زخم‌معده، این غذاها را کامل معرفی کردیم.

چه علائمی اگر در کودکان به همراه تهوع مشاهده شود، خطرناک است؟

اگر کودک شما دچار تهوع است و همراه آن‌یکی از علائم زیر هم مشاهده می‌شود، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید:

• کودکان تب بالای 37/7 درجه سانتی‌گراد داشته باشد.
• هم‌زمان با تهوع به اسهال هم دچار باشد.
• علائم کم‌آبی در کودک دیده شود.
• 6 ساعت از آخرین ادرار کودک گذشته باشد.

همچنین، لازم به ذکر است که مشاهده علائم زیر همراه با حالت تهوع در بزرگسالان، خطرناک است:

• بیماری‌های زمینه‌ای قلبی، کلیوی و کبدی
• سردرد شدید یا سفتی گردن
• بی‌حالی و گیجی
• مشاهده خون در استفراغ
• کاهش سطح هوشیاری
• درد شدید در ناحیه شکم
• استفراغ همراه با تب بالای 38/5 درجه
• اسهال
• تنفس تند یا ضربان قلب نامنظم و بالا

معرفی انواع غذای مفید برای حالت تهوع

همه ما این وضعیت ناخوشایند را تجربه کرده‌ایم: احساس دردی مزمن در ناحیه شکم که نادیده‌گرفتن آن امکان‌پذیر نیست و انگار همه جانمان قرار است از دهان خارج شود. در این حالت، سؤالی که ممکن است ذهن ما را به خود مشغول کند، این است که آیا در چنین شرایطی باید غذا بخوریم یا این‌که غذاخوردن اوضاع را بدتر می‌کند؟

تغذیه در زمان ابتلا به حالت تهوع اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. غذاهایی که در این دوران مصرف می‌کنیم، علاوه بر این‌که می‌توانند الکترولیت و آب از دست‌رفته را به ما بازگردانند، می‌توانند بر کنترل و رفع تهوع هم مؤثر باشند. در ادامه، انواع غذای مفید برای حالت تهوع به شما معرفی شده است:

ماست یونانی

ماست یونانی مملو از پروبیوتیک‌های مفیدی است که به احیای سلامت روده کمک می‌کند. در مواقعی که به تهوع دچار هستید، باکتری‌های بد روده بیشتر از باکتری‌های خوب آن هستند. ازاین‌رو، مصرف ماست یونانی به بازیابی تعادل روده کمک می‌کند و با افزایش باکتری‌های خوب روده، باعث می‌شود احساس بهتری داشته باشید.

زنجبیل

زنجبیل یک مبارزه‌کننده طبیعی برای حالت تهوع است. مصرف یک گرم زنجبیل به‌صورت پودر محلول در مایعات یا دم‌کرده و چای آن به رفع تهوع کمک می‌کند. اگر دوست دارید از فواید زنجبیل برای برطرف‌کردن تهوع بیشتر بهره‌مند شوید، به‌جای مصرف دمنوش زنجبیل سعی کنید زنجبیل تازه بجوید. در صورتی‌که باردار هستید، حتماً با مشورت پزشک زنجبیل مصرف کنید.

درصورتی‌که زیاد به درد معده دچار می‌شوید، خواندن مقاله غذاهای مفید برای معده درد و آشنایی با بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای در زمان ابتلا به معده درد خالی ‌از لطف نیست.

کربوهیدرات ساده

اگر چه به‌طورکلی توصیه می‌شود از مصرف این نوع کربوهیدرات‌ها خودداری شود، اما این‌ها از جمله بهترین غذاها برای حالت تهوع هستند. چون این کربوهیدرات‌ها به‌راحتی هضم می‌شوند و به معده فشار وارد نمی‌شود. به‌علاوه، غذاهایی مثل برنج سفید، نان تست سفید، بعضی کراکرها و سایر کربوهیدرات‌های تصفیه شده، با جذب اسید اضافی معده، باعث تسکین درد معده و حالت تهوع می‌شود.

نعنا و روغن نعنا

استفاده از نعنا به‌صورت دم‌کرده، خام یا عرقیات، باعث کاهش یا رفع حالت تهوع از طریق اسپاسم معده و استفراغ می‌شود. اگر به حالت تهوع مزمن دچار هستید، همراه‌داشتن آب‌نبات نعنا یا روغن نعنای خوراکی، ایده بسیار خوبی است.

مرغ آب‌پز

پروتئین موجود در مرغ می‌تواند روند بهبودی را تسریع بخشد و سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کند. همچنین، خوردن مرغ و سایر پروتئین‌ها همراه با کربوهیدرات‌های ساده می‌تواند کالری دریافتی‌تان را افزایش دهد و از دچار شدن به ضعف بدنی جلوگیری کند.

هندوانه

این میوه تابستانی خوشمزه در تسکین حالت تهوع صبحگاهی و سایر تهوع‌ها مؤثر است. هندوانه به دلیل آبدار بودن و طعم ملایم خود، می‌تواند به تسکین حالت تهوع کمک کند. توجه داشته باشید که نباید در مصرف هندوانه زیاده‌روی کنید. مصرف ۱ یا ۲ تکه در هر وعده کافی است.

تخم‌مرغ

مصرف تخم‌مرغ علاوه بر این‌که انرژی از دست‌رفته در طول بیماری را به شما بازمی‌گرداند، برای دستگاه گوارش هم مفید است. اگر تهوع دارید، مصرف تخم‌مرغ آب‌پز سرد اقدامی هوشمندانه است.

موز

خوردن موز علاوه بر این‌که پتاسیم از دست‌رفته بر اثر استفراغ را از بین می‌برد، بلکه فیبر محلول آن هضم را کند کرده و اسید اضافی معده را جذب می‌کند. علاوه بر این، انرژی از دست‌رفته بدن را هم بازیابی می‌کند.

چای

نوشیدن چای به‌ویژه چای سرد و کم‌رنگ یا دمنوش زنجبیل و نعنا، در شرایطی که حوصله غذاخوردن ندارید، هم به آرامش معده کمک می‌کند و هم بر بازیابی آب از دست‌رفته بدن مؤثر است.

لیمو

این رایحه باطراوات، برای حالت تهوع معجزه می‌کند. به‌طورکلی، رایحه نشاط‌آور مرکبات می‌تواند به کاهش حالت تهوع کمک کند و بوییدن اسانس لیمو تأثیر مثبت قابل‌توجهی بر کاهش حالت تهوع در زنان باردار دارد.

آناناس

آناناس از دیگر میوه‌های مفید برای حالت تهوع است. سوءهاضمه یکی از دلیل‌های حالت تهوع است و آناناس سرشار از آنزیم‌هایی است که به تجزیه غذا و رفع سوءهاضمه کمک می‌کند. همچنین، به‌راحتی هضم می‌شود و احساس سنگینی در معده ایجاد نمی‌کند.

اسموتی

با استفاده از مواد غذایی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، می‌توانید اسموتی درست کنید و در کنار تسکین درد معده، املاح و آب از دست‌رفته را بازیابی کنید.

کراکر

مصرف میان‌وعده‌های سالمی مثل کراکر، می‌تواند به تسکین درد معده و حالت تهوع کمک کنند. این خوراکی غذای راحتی برای هضم است و باتوجه به سرد بودنش، دوست معده شما خواهد بود.

نکات تغذیه‌ای در زمان ابتلا به حالت تهوع

برای آنکه حالت تهوع‌تان تشدید نشود و بتوانید تا حدی آن را کنترل کنید، در صورت ابتلا به تهوع حتماً به نکات تغذیه‌ای زیر توجه داشته باشید:

• با فاصله کم، وعده‌های غذایی کم‌حجم میل کنید. اگر بین وعده‌های غذایی احساس درد و ناراحتی در معده‌تان دارید، سعی کنید ۸ تا ۶ وعده غذایی کوچک در طول روز و یک وعده قبل از خواب میل کنید.
• ترجیحاً غذا را به‌صورت سرد (در دمای اتاق) میل کنید تا بو و طعم آن کمی کاهش پیدا کند.
• در اتاق گرم غذا نخورید. گرفتگی هوا در اتاق‌های گرم باعث بدتر شدن وضعیت معده‌تان می‌شود.
• قبل و بعد از غذا دهان خود را بشویید. این کار باعث می‌شد که از شر طعم بد دهان خلاص شوید.
• از خوردن سوپ و غذاهای آماده بپرهیزید. غذاهای آماده به دلیل داشتن مواد نگهدارنده و افزودنی‌های مختلفی مثل ادویه و مواد چرب، باعث افزایش حالت تهوع می‌شود.
• برای کاهش حالت تهوع، جایی لم دهید و سرتان را بالا نگه دارید.
• از مصرف غذاهای پرفیبر خودداری کنید.
• بیشتر غذاهایی مثل برنج سفید، نان تست خشک و کراکر که هضم آن‌ها آسان است، مصرف کنید.

کلام آخر

در مقاله حاضر علت‌های شایع حالت تهوع را مورد بررسی قرار دادیم و چند غذای مفید برای حالت تهوع را به شما معرفی کردیم. در هنگام مصرف این غذاها، حتماً به حساسیت‌های غذایی خود دقت کنید. اگر به هر یک از مواد غذایی نام‌برده آلرژی دارید، از مصرف آن خودداری کنید. در صورت عدم تأثیر موارد ذکرشده و طولانی شدن مدت‌زمان تهوع حتماً به پزشک مراجعه کنید.

سؤالات متداول

چه چیزی باعث ایجاد تهوع می‌شود؟

تهوع ممکن است بر اثر عفونت، آلودگی در بدن، مسمومیت، بارداری و ضربه به سر ایجاد شود.

تهوع تا چند ساعت نگران‌کننده نیست؟

اگر با مصرف داروهای خانگی تهوع برطرف نشد و بیشتر از ۷ ساعت طول کشید، حتماً به پزشک و درمانگاه مراجعه کنید.

خوردن سوپ و غذاهای آماده چه تأثیری بر تهوع دارد؟

به دلیل وجود مواد نگهدارنده و افزودنی‌های مختلفی مثل ادویه و مواد چرب، خوردن این دسته از غذاها باعث افزایش حالت تهوع می‌شود.